Kjo është prej gjërave të papëlqyeshme ndaj të cilave myslimani duhet pasur kujdes.
Neveviu, All-llahu e mëshiroftë, thotë: “Bartja e gjërave në të cilat ka përmendje të All-llahut (gjatë nevojës fizioligjike) është e mekruh (e urryer).”[1]
Shejh Abdullah ibën Abdurr-Rrahman El-Xhibrini thotë: “Ekzistojnë argumente që ndalojnë hyrjen në vendet e fëlliqura duke pasur me vete diçka që ka përmendje të All-llahut, por nganjëherë njeriu mund të jetë i detyruar të mbajë diçka të tillë me vete. Në këtë rast, nëse ajo gjë është e fshehur dhe e paqartë, njeriu nuk ka gjynah.
Një shembull i tillë është unaza në të cilën shkruan emri i All-llahut, si tek emri Abdullah apo Abdurr-Rrahman. Nëse njeriu ka mundësi ta heqë unazën dhe në nevojtore të hyjë pa të, atëherë kjo do të kishte qenë më e lavdëruar. Por nëse nuk ka mundësi, atëherë e mbulon shkrimin e unazës me dorë që të mos duket.
Prandaj, nëse ke diçka që përmbanë shehadetin apo ndonjë prej emrave të All-llahut, atëherë e ke për obligim ta fshehësh atë në xhep, por nëse ke mundësi ta heqësh krejt nga vetja dhe të mos hysh me to në nevojtore, kjo është më e mirë.”[2]
- Zgjedhja e vendeve të buta gjatë nevojës fiziologjike dhe largimi nga vendet e forta që papastërtia të mos i kthehet atij
Biseda gjatë kryerjes së nevojës fiziologjike është e papëlqyer, pa marrë parasysh a bëhet fjalë për dhikër ndaj All-llahut apo ndonjë fjalë tjetër, përveç në raste të patjetërsueshme, të cilat do t’i përmendim në vazhdim:
Nga Ibën Omeri radijAll-llahu anhuma na përcillet se “një njeri kishte kaluar pranë Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, ndërsa ai po urinonte, dhe e kishte përshëndetur me selam, ndërsa Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem nuk ia kishte kthyer selamin.”[3]
Nëse dikush pyet dhe thotë: Ky hadith nuk argumenton ndalimin e bisedës në përgjithësi, por argumenton ndalimin vetëm të dhikrit.
Ne themi: Ky hadith, në të vërtetë, argumenton ndalimin e bisedës në përgjithësi, sepse Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem nuk ia ka kthyer selamin dhe nuk ka folur me të asnjë fjalë tjetër derisa nuk e ka kryer nevojën. Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka pasur mundësi t’i thotë atij: Do të ta kthej selamin pas pak kohe, ose diçka të ngjashme… Sikur biseda të kishte qenë e lejuar, Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem nuk do ta linte për më vonë.
Por nëse të folurit është i domosdoshëm, atëherë lejohet, si p.sh. tërheqja e vërejtjes ndaj një të verbri që shkon në drejtim të ndonjë grope, ose diçka e ngjashme me këtë.
Ndërsa kur teshtinë, ai duhet falënderuar All-llahun me zemër duke demostruar me këtë madhërimin e emrit të All-llahut duke mos e përmendur me gojë në vendin ku kryhet nevoja fiziologjike.
Nga Aisheja radijAll-llahu anha na përcillet se Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem kur dilte nga nevojtorja thoshte: “Gufraneke.” [4] që d.m.th. ‘Kërkoj faljen Tënde, o All-llah’.
Dijetarët thonë që një gjë e tillë është e papëlqyeshme për shkak se njeriu mund të përballet me ndonjë gjë të padëshirueshme, si p.sh nga vrima t’i dalë ndonjë gjarpër apo akrep. Dihet se prej parimeve të sheriatit është mbrojtja e njeriut. Prandaj ai nuk duhet ta fusë veten në rrezik dhe nuk duhet t’i pengojë gjallesat e tokës.
Na përcillet nga Katadeja, i cili e ka dëgjuar Abdullah ibën Sirxhisin duke thënë: “I dërguari i All-llahut ka ndaluar urinimin në vrima. Dikush e pyeti Kataden: Përse nuk bën të urinohet në vrima? Ai u përgjigj: Thuhet se ato janë vendbanime të xhinnëve.”[5]
Ndodhë që njeriu ndonjëherë të shkojë te varrezat dhe kur ndien se ka nevojë fiziologjike, ai e bën atë mes varrezave dhe nuk çanë kokën fare për ndershmërinë e të varrosurve… Ky është një gabim i madh dhe prandaj Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka ndaluar një gjë të tillë dhe ka thënë: “Të ecë mbi prush, shpatë apo të vendos shputën time mbi thumbat e nallaneve të mia e të ecë është më e dashur për mua sesa të ecë mbi varrin e një myslimani. Kryerja e nevojës fiziologjike në mes varrezave apo në mes të tregut, për mua është e njëjtë.”[6]
Kuptimi i hadithit: Myslimanit siç i ndalohet të kryejë nevojën fiziologjike dhe të zbulojë avretin e tij para njerëzve në treg, ashtu i ndalohet edhe të kryejë nevojën fiziologjike dhe të zbulojë avretin e tij mes varrezave.
Prej gabimeve të përhapura në mesin e shumë njerëzve është se pas nevojës fiziologjike nuk i lajnë duart me sapun apo ndonjë pastrues tjetër. Ndërsa disa të tjerë e lajnë dorën vetëm me ujë. Të gjitha këto janë në kundërshtim me udhëzimin e Pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, i cili pas nevojës fiziologjike e lante dorën me ndonjë pastrues, ndërsa pastruesi më i mirë i asaj kohe ka qenë dheu, i cili tërësisht e neutralizon aromën e pakëndshme nga dora. Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ndonjëherë e përshkonte dorën e tij në dhe, e pastaj e lante me ujë, e ndonjëherë e fërkonte me dhe, e pastaj e lante me ujë.
[1] Shkëputur nga libri Revdatut-Talibin (1/66).
[2] Shkëputur nga libri Fetaval-Mer’etil-Muslime, fq.10. Autor: Një grup dijetarësh.
[3] Sahih: shënon Muslimi (370).
[4] Sahih: shënojnë Ebu Davudi (30), Tirmidhiu (7) dhe Ibën Maxhe (300). Shejh Albani në librin e tij Irvaul-Galil (52) e ka klasifikuar si hadith sahih.
[5] Daif: shënojnë Ebu Davudi (29) dhe Ahmedi (20251). Shejh Albani në librin e tij Daif el-Xhami’ (6003) e ka klasifikuar si hadith daif.
[6] Sahih: shënon Ibën Maxhe (1567) dhe ka thënë: Senedi i këtij hadithi është sahih. Shejh Albani në librin e tij Irvaul-Galil (63) e ka klasifikuar si hadith sahih.
www.thirrjaislame.com