Category: Sunnet

Garimi në vepra të mira është prej shenjave të besimit,ata që garojne në mirësi e meritojnë që Allahu t’i ngritë,në hadithin në vijim udhëzon i dërguari popullin e vet për kah mirësia dhe vlerat.
Trans.nga ebu Hurejra r.a.se i dërguari ka thënë:”nëse e dinë njerëzit vlerën e ezanit dhe të rradhës së parë(në xhami)pastaj nuk mund të dakordohet vetëmse më short do të kishin bë short,nëse e dinë vlerën e shkuarjes herët në xhami do të garoshin,nëse e dinë çfar vlere ka namazi i jacisë dhe i mëngjesit do të vishin zhagas”.
Dobitë  e hadithit:

1)feja islame ka nxitur për rreshtat e para në namaz,sepse ato që qëndrojnë në safet e para shkojnë herët në xhami,dhe se engjujt luten për imamin edhe për rreshtin e parë pas imamit, pastaj për ata që janë në anën e djathtë të rreshtit parë, pastaj për ata që janë në anën e majtë të rreshtit parë ,pastaj për rreshtin e dytë e kështu me rradhë.
a)ka thënë i dërguari:”rreshtat më të mirë për burrat janë rreshtat e parë,rreshtat më të mira për gratë janë rreshtat e fundit”.trans.muslimi.
b)gjithashtu ka thënë:”le të qëndrojë pas meje,të rriturit dhe të mençurit,pastaj tjerët pastaj tjerët”.trans.muslimi.
c)drejtimi i rreshtave,mbushja e rreshtave dhe shpraztirave:ka thënë i derguari:”rregulloni rreshtat sepse rregullimi i rreshtave është prej plotësimit të namazit”.trans.buhariu dhe muslimi.Mënyra e rregullimit të rreshtave është:drejtimi në një vij i themrave,mbushja e shpraztirave dhe mos lënia shpraztira të vogla që të hyn djalli nëpër to.
Pejgamberi ka qenë i kujdesshëm për rregullimin e rradheve ,ai thoshte:”drejtoni rradhët ofroheni sepse unë ju shiqoj pas shpine”.trans.buhariu dhe muslimi.
d)plotësimi i rradhëve:kush sheh ndonjë shpraztirë përpara le ta plotëson duke ecur para edhe nëse është në namaz,ka thënë i dërguari:”kush e plotëson rradhën e ofron Allahu i lartësuar,kush e shkëput rradhën e shkëputë Allahu i lartësuar”.
2)kujdesi i të parëve për adhurimin:trans.Seid ibn Mensur eshe Bejhekiu nga Abdullah ibn Shebreme r.a.se ka thënë:janë kacafitur njerëzit për ezan në luftën e kadisijes dhe pastaj janë gjyku tek Sead ibn ebi Vekasi dhe ai bëri short ndërmjet tyre.
3)shkuarja herët në xhamij:thotë Allahu i lartësuar:”garuesit,garuesit janë ata të ofruarit..” garuesit janë ata që nxitojnë në adhurime sa më shumë sikur:namazi me xhematë,xhihadi etj.nuk ka dyshim se shkuarja herët në xhami është kujdes për adhurimin për këtë na ka nxitur i dërguari për shkak të mirësisë që ka.
4)namazi i jacisë dhe mëngjesit me xhematë:këto dy namaze janë argumentet më të forta të sinqeritetit me Allahun,dhe janë dy namazet më të rënda për hipokritët dhe njerëzit e devijuar sepse ata flejnë në kohën e namazit të mëngjesit,a në kohën e jacisë janë në argëtim,dhe në këtë kohë si zakon nuk i shohin njerëzit,sepse ata në realitet dalin në xhami për syefaqësi dhe autoritet,dhe ka nxitur i dërguari për prezentim në këta dy namaze dhe ka thënë:kush e falë jacinë me grup(xhematë)ka shpërblimin sikur me u falë gjysën e natës,dhe kush e falë mëngjesin me grup sikur me u falë tërë natën”.trans.muslimi. Sa pershkrim i mirë i të dërguarit për ata që prezentojnë në këta dy namaze me grup(xhematë)dhe nëse është me hec zhagas duke u munduar ta merr shpërblimin e madh të Allahut.
5)tregon hadithi për vlerën e madhe të thirrjes së ezanit.
6)vlera e namazit në grup dhe e shkuarjes herët në xhami.
7)nxitja për prezentimin në namazin e jacisë dhe të mëngjesit në xhami.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Muslimanët në Meke janë thirrur ndërmjet veti për namaz sepse i kanë pasur shtëpit afër dhe janë mbledhur në shtëpinë e Erkamit r.a.Kur u shpërngulen në Medine dhe hynë në islam shumica e banorëve të saj u bë vështir që të thirren për namaz përveç me ndonjë mjet të veçant dhe pejgamberi u takua me shokët e tij që të bisedojnë për mënyrën e thirrjes së njerëzve në namaz.Prej këtu ja filloi ezani.
Trans.Abdullah ibn Omeri r.a.se ka thënë:muslimanët u tuboheshin dhe pritshin namazin derisa të hynte koha dhe nuk u thirrte për të,një ditë biseduan dhe tha njeri prej tyre ta bëjmë një kumbonë sikur e krishterëve,thanë disa të tjerë një bri sikur çifutët,tha Omeri r.a.pse nuk e bëjm që njëri nga ne të thërras për namaz,tha pejgamberi:”ngritu o Bilal dhe thirr për namaz”.
Dobitë e hadithit:

1)Namazi me xhematë:e obligoi Allahu i lartësuar pesë kohët e namazit në udhëtimin e të dërguarit me trupin dhe shpirtin e tij prej qabes deri në xhaminë aksa pastaj deri në qiell në natën e israsë dhe miraxhit.Ditën e nesërme e mësoi Xhibrili a.s. të dërguarin për kohët e namazeve.Tha Allahu:”me të vërtetë namazi për besimtarët është obligim i caktuar(në kohë)”.
Ka nxitur i dërguari për namazin me xhemat(në grup)në shumë vende ku ka thënë:”kur njeriu falet në grup(me xhemat)i shtohet shperblimi më shumë se sa në shtëpinë e vet apo punën e vet njëzet e pesë her më shumë”trans buhariu dhe muslimi.Gjithashtu ka thënë:”kush shkon të falet me grup(xhemat)çdo hap që e bën i fshihet nga një e keqe dhe i shkruhet nga një shpërblim kur shkon dhe kur kthehet”.trans.imam Ahmedi dhe Taberaniu.Gjithashtu ka thënë:”a të ju tregoj se çka i fshin mëkatet dhe i ngrit shkallët(në xhenet)thanë:gjithsesi o i dërguar,tha:”marrja e abdestit kur është vështirë,shpeshtimi i shkuarjes në xhami,pritja e namazit deri në namazin tjetër,kjo është roja në rrug të Allahut,kjo është roja në rrug të Allahut, kjo është roja në rrug të Allahut”.trans.Muslimi.
2)I dërguari i Allahut e urrejti i që të merr mjete të kopjuara apo të devijuara për thirrjen e njerëzve për namaz,për këtë arsye na e lejoi neve Allahu ezanin.Këtë thirrje madhështore që thërritet pesë herë në ditë anekënd botës duke thirrur për adhurimin që e meriton Allahu i vërtetë.Dhe dëshmia e vërtetë për pejgamberinë e Muhamedit dhe lajmerimi për islamin e vërtetë dhe thirrje për veprën më të mirë.E urrejti që ta merr jetën e dikuj tjetër shembull përveç besimtarëve.Tha i dërguari:”kush i përngjason një populli ai është sikur ata”.trans.Ahmedi.
Duhet të dallohet besimtari me besimin e tij,adhurimin e tij,sjelljen ,moralin ,ndjenjat , veshjen e tij,pamjen e tij si dhe qëllimin e jetës së tij.
3)Ezani:

a)Trans. nga njëri prej ensarëve se ka thënë:deshi i dërguari që ti mbledh njerëzit për namaz dhe i thanë që ngrite një flamur kur të afrohet namazi,e kur ta shofin njerëzit e thirrasin njëri tjetrin mirëpo nuk i pëlqej kjo,iu përmend edhe briri por nuk i pëlqeu tha është prej çifutëve,iu cek edhe kumbona tha jo ajo është prej krishterëve.Abdullah ibn Zejdi r.a.e pa në ëndër ezanin dhe shkoi te i dërguari i tregoi dhe i tha:tek sa isha duke fjetur më erdh një njeri dhe më tregoi ezanin,a Omeri r.a.e kish parë këtë ëndër më herët por e kish mbajtur fshehur,pastaj ia tregoi të dërguarit të Allahut e i tha:”pse nuk na ke treguar më herët”tha ma kaloi Abdulla ibn Zejdi e më erdh turp dhe tha i dërguari:”ngritu o Bilal shiko çka të urdhëron Abdullah ibn Zejdi ashtu bën”dhe e dha ezanin Bilali.trans.ebu Davudi.
b)ezani është simbol i islamit dhe traditë e tij,ka nxitë i dërguari për ezan dhe ka thënë:”tre personave ju ofrohet parfumi-ditën e kijametit që i kanë lakmi krejt të parët dhe të mbramët:një rob që e plotëson obligimin ndaj Zotit të vet dhe ndaj pronarit të vet,një imam që i fal popullin dhe ata janë të kënaqur me atë dhe një njeri që e jep ezanin për namaz ditën dhe natën”trans.Tirmidhiu.
c)Mënyra e ezanit është e njohur e ditur,fjalët e ezanit janë të transmetuara nga i dërguari i Allahut dhe duhet që patjetër të këndohet ezani.
d)Preferohet që kush e ndëgjon ezanin të thotë sikur thotë thirrësi kur të kryhet të dërgon përshëndetje për të dërguarin dhe të bën lutje dhe të bën lutjen e ezanit dhe ta shqiptojë dëshminë(shehadetin)dhe të thotë jam i kënaqur me Allahun për Zot,me islamin për fe dhe me Muhamedin të dërguar.Ka thënë i dërguari:”kur ta ndëgjoni thirrësin(muezinin)thoni siç thotë pastaj më dërgoni mua përshëndetje(salavat)se kush më dërgon mua përshëndetje i dërgon atij Allahu dhjetë herë përshëndetje,kërkoni që të më jepet mua vesile(vend në xhenet)sepse ajo është vendi im në xhenet dhe aty nuk mund të hyn vetëmse një prej robërve të Allahut dhe shpresoj që të jem une ai dhe kush kërkon për mua të më jipet vesileja iu ka lejuar apo iu ka obliguar ndërmjetesimi im(ditën e kijametit)”.trans.buhariu dhe muslimi.
Lutja e vesiles është kështu:o Zoti kësaj thirrje të plote,dhe Zot i namazit që për të thirret ezani,jepja Muhamedit vesilen(vend në xhenet) dhe meritat dhe ringjalle në vendin e lavdëruar,që ia ke premtuar”.trans.buhariu dhe muslimi.Gjithashtu ka thënë:”kush thotë kur ta ndëgjon ezanin dëshmoj se nuk ka të adhuruar me meritë përveç Allahut dhe nuk i bëj ortakllëk Atij,dhe se Muhamedi është rob dhe i dërguar i Tij ,jam i knaqur me Allahun për Zot,dhe me islamin për fe dhe me Muhamedi për të dërguar,ia falë Allahu atij mëkatet”.trans.Muslimi.
4)Hadithi tregonë që muslimani duhet të dallohet me personalitetin e tij fetarë islam sepse islami e kërkon një gjë të tillë dhe nxitë në të.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Besimtarët që falin namazin kanë pozitë dhe vlerë tek Allahu.Allahu ka nënshtruar engjuj që përkujdesen për besimtarët që mos i godasë ndonjë e keqe,ka thënë Allahu në kuran:”besimtari ka engjuj para tij dhe prapa tij që e mbrojnë nga çdo gjë”gjithashtu Allahu e ka bërë që adhurimi i disa engjujve të jetë lutja për besimtarët,ka thënë Allahu :”e falenderojnë Allahun me përmendjen e Tij dhe i besojnë Atij,dhe kërkojnë falje për besimtarët…”.në hadithin në vijim pejgamberi i cek disa mënyra tjera të vlerës së besimtarit tek Allahu:
Trans.nga ebu Hurejra r.a.se i dërguari ka thënë:”engjujt e natës dhe engjujt e ditës ndrojnë pozitat e tyre dhe takohen në namazin e sabahut dhe namazin e ikindisë,pastaj ngriten lart ata që kanë qenë tek ju dhe i pyet Allahu edhe pse Ai e din më mirë ,si i latë robërit e Mi,ata thonë:i lamë duke u falur dhe i gjetëm duke u falur”.
Dobitë e hadithit:

1)ndrimi i engjëjve:vendbanimi i engjujve është qielli mirëpo ata zbresin në tokë me urdhërin e Allahut dhe me dëshirën e Tij,Allahu me urtësinë e Tij e ka bërë që engjujt të jenë dëshmitarët e Tij për veprat e besimtarëve,menyra e zbritjes së melekëve është:zbresin një grup melekësh në kohën e namazit të ikindisë dhe qëndrojnë në tokë,pastaj në kohën e namazit të sabahut zbritë edhe një grup tjetër dhe aty takohen,pastaj ngritet grupi që ka qëndruar gjatë natës dhe qëndrojnë grupi që ka zbritur në mëngjes deri në namazin e ikindisë,pastaj në ikindi zbritë një grup tjetër dhe takohen me ato të mëngjesit,në namazin e ikindisë pastaj ngriten ato që kanë zbritur në mëngjes dhe kështu vazhdon ndrimi i engjujve.
2)për vlerën dhe urtësinë e kujdesit ndaj namazit të sabahut dhe ikindisë u fol në hadithin e mëparshëm.
3)vlera e besimtarit tek Allahu i lartësuar:

a)ju ka dhënë leje Allahu një grupi prej engjujve të luten për besimtarët ashtu siç kanë dëshirë ata,ka     thënë i lartësuari:”ata të cilët e mbajnë Arshin(fronin e Allahut)dhe ata që janë rreth tyre e falenderojnë Allahun me përmendjen e Tij edhe i besojnë Atij,dhe kërkojnë falje për besimtarët dhe thojnë:Zoti ynë sikur që ke kapluar çdo send me mëshirën Tënde dhe diturinë Tënde fali ata që pendohen dhe e pasojnë rrugën Tënde dhe mbroj nga dënimi i Zjarrit”gjithashtu ka thënë:”dhe mbroj ata(besimtarët)nga të këqiat se kë e mbron Ti nga të këqiat me të vërtetë e ke mëshiruar,e ky është shpëtimi i qartë”.
b)Allahu e ka bërë një grup prej engjujve që ti mbrojnë besimtarët derisa tu vijë caktimi i Allahut,ka thënë   Allahu:”besimtari ka engjuj para tij dhe prapa tij që e mbrojnë nga çdo gjë derisa të vjen caktimi i Allahut”.
c)Allahu e ka bërë një grup engjujsh që shëtisin nëpër tokë dhe i kërkojnë vendet ku mësohet dituria apo                lexohet kurani dhe mësohet kurani.
d)gjithashtu e ka bërë një grup engjujsh që shëtisin nëpër tokë dhe ndëgjojnë se ku i dërgohet përshëndetje(salavat)pejgamberit që t’ia dërgojnë atij.
4)hadithi tregon që namazi është vepra më e madhe sepse për të i pyet Allahu engjujt.
5)aludimi në atë se namazi i sabahut dhe i ikindisë janë prej namazeve më të mëdha.
6)tregon hadithi për nderin e këtij populli(popullit të muhamedit)mbi popujt tjerë.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Ka nxitur i dërguari për faljen e namazit të sabahut në kohën e vet,dhe ka përgëzuar se kush e bën këtë do të shpëton nga zjarri,trans.Muslimi se i dërguari kë thënë:”nuk do të hyn në zjarr ai që falet para lindjes së diellit dhe para perëndimit të tij”d.m.th.namazi i sabahut dhe i ikindisë.Në hadithin në vijim pejgamberi nxit në mënyrë më aktive dhe efektive.
Trans.Xherir ibn Abdullahu r.a.dhe tha:kemi qenë me pejgamberin një natë prej netëve dhe ai shiqoi kah hëna dhe tha:ju do ta shiqoni Zotin tuaj sikur e shihni këtë hënë pa u lënduar në pamjen e tij.nëse mundeni që mos të ju ikë namazi para lindjes së diellit dhe para perëndimit të tij mos e leni atë.pastaj lexoi:”përmende Zotin tënd me falënderim para lindjes diellit dhe para perëndimit”(kuran)
Dobitë e hadithit:

1)shiqimi i Allahut:besimtarët do ta shiqojnë Zotin në xhennet kjo është çështje e prerë.Këtë e argumenton kurani famëlartë ku thotë i lartësuari:”atë ditë ka fytyra të ndritshme që shiqojnë kah Zoti i tyre”el kijame 22,23.Gjithashtu edhe hadithet e të dërguarit e argumentojnë:është transmentuar kjo çështje nga më shumë se njëzet personave prej shokëve të pejgamberit prej tyre:ebu Bekri,Aliu,Muadhi,Abdullah ibn Mesudi,ebu Musa el Eshariu,Abdullah ibn Omeri etj.ka konsenzus të shokëve të pejgamberit për këtë çështje prandaj nuk ka as dyshim as hamendje dhe nuk është çështje e jona që të flasim shumë për mënyrën e shiqimit,sepse kjo çështjë është prej çështjeve të botës  së ardhshme. Por prej çështjeve tona është që ta dijmë se shiqimi nuk është sikur shiqimi jonë njëri me tjetrin që mund me e ngërthy me shiqim sepse Allahu ka thënë për veten e Tij:”nuk është askush sikur Ai,Ai është ndëgjuesi,shiquesi”ajo që qëndron në këtë hadith është se përngjason shiqimi me shiqim e jo perngjasimi i atij që shiqohet.Ky shiqim është i veçantë për besimtarët dhe i ndaluar për jobesimtarët dhe dyftyrshat,ka thënë Allahu i lartësuar për këtë çështje:”jo,atë ditë ata do të jenë të penguar nga shiqimi i Zotit”sureja el Mutafifin 15.
2)vlera e namazit të sabahut dhe të ikindisë:namazi i sabahut është namazi i parë kush e falë atë me xhematë ai e ka shperblimin sikur me u fal tërë natën,dhe ky namaz është që prezentojnë në të melaiket,ka thënë Allahu i lartësuar:”dhe kurani i mëngjesit me të vërtetë kurani(namazi)i mëngjesit është i dëshmuar”.
Koha e namazit të sabahut është koha e qetësis dhe qetësimit dhe disa njerëz flejnë në këtë kohë,ku e ka vërtetuar i dërguari në ezanin e tij që në të thuhet namazi është më i vlefshëm se gjumi.
Namazi i ikindisë është namazi i mesëm i ditës,na ka treguar Allahu i lartësuar për rëndësinë e tij ku ka thënë:”keni kujdes për namazet edhe për namazin e mesëm”.
Namazi i ikindisë është në kohën kur njerëzit punojnë apo koha e vizitave pejgamberi i ka dhënë vlerë faljes së tij sepse namazi është puna më e mirë që e bën njeriu i cili shpreson në takimin me Allahun dhe shpreson kënaqësinë e Tij.
3)kujdesi ndaj mirësive:ka nxitur i dërguari që të kërkojmë mirësi me fjalën e tij efektive ku tha:”nëse mundeni që mos të ju ikë namazi”.në këto fjalë ka aktivizim të vullnetit,dhe forcim i dëshirës,thotë Allahu:”edhe për këtë le të bëjne gara garusit”.
4)tregonë hadithi se mësuesi duhet të bjen shembuj për sqarimin dhe shtjellimin e disa çështjeve.
5)shiqimi i Allahut nga besimtarët në xhennet është një e vërtetë që nuk ka dyshim në të dhe është kënaqësi që i bën të harrojnë çdo kënaqesi tjetër.
6)namazi i sabahut dhe i ikindisë janë ata namaze që prezentojnë engjujt.
7)obligueshmëria e kujdesit ndaj frikërespektit ndaj Allahut dhe veprimi i obligimeve fetare,më shumë se sa diçka tjetër.
8)bazat e argumentimit janë kur’ani dhe sunneti.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Falësi kthehet kah ana e shtëpisë së Allahut të lartësuar dhe ai e lutë Allahun dhe lypën prej Tij dhe kërkon falje prandaj nuk bën të kalohet para fytyrës së tij sepse ai është drejtuar me zemër dhe trup drejt kibles dhe sikurse ai flet me Allahun e lartësuar.Ndalohet kalimi përpara atij sepse e ndalon këtë kënaqësi të qëndrimit para Allahut të lartësuar,dhe kjo tregon për sjelljen e keqe të atij që kalon përpara atij që falet.
Trans.nga ebi Xhuhejm r.a.se ka thënë:ka thënë pejgamberi a.s.:”nëse e din ai që kalon para duarve të atij që falet se çfar mëkati bën më mirë kishte me qenë për atë të priste aty katërdhjetë se sa të kalon,ka thënë transmentuesi:nuk e dij a ka thënë katërdhjetë ditë apo muaj apo vite.
Dobitë e hadithit:

1) pejgamberi është shembëlltyrë:pejgamberi kur është falur,ka marrë sutre(pengesë)ndërmjet atij dhe kibles,p.sh.:ka urdheruar që të vëndohet një shtizë dhe ai është falur pas saj e njerëzit u faleshin pas tij,këtë e bënte në udhëtim ose ndonjëherë vendoste para tij diçka të ngjajshme me shtizën si shkop apo diçka tjetër.
2) rregullat e pengesës(sutres): a)vendimi i pengesës në namaz është i pëlqyer,ka thënë Ibrahim en Nehaiu:kur u faleshin në shkretëtirë e pëlqejshin që të vendojnë pengesë para tyre.
b) sa është hapësira që nuk bën të kalosh para atij që falet:kanë thënë dijetarët:vetëm vendi ku ai ben sexhde,d.m.th.një metër,dhe ka që kanë thënë:dy rradhë(safe) ose tri.
c) ai që falet në hapësire preferohet që të merrë sutre ndonjë
shkop apo të ngjajshme dhe ta vendos në tokë vertikalisht nëse është toka e butë e nëse është e fortë e shtrin atë drejt sepse në hapësirë mund të kalon dikush para atij që falet.
d) nëse vendon pengesë e vendon pak në të djatht ose pak në të majtë dhe nuk i del para në ball,trans.nga Mikdad ibn Esvedi r.a.se ka thënë:çdoherë që e kam parë pejgamberin a.s. duke u falur kah ndonjë shkop apo shtyllë apo dru çdoherë i ka dalë pak anash ose ka e djathta ose ka ana e majtë dhe nuk i ka dalë në ball. Trans.ebu Davudi.
e) nëse imami ka marrë pengesë atëherë njerëzit pas tij(xhemati) nuk kan nevoj të marrin pengesa sepse pengesa e imamit është pengesë për ata dhe nuk prish punë nëse kalon dikush para tyre.
f) i lejohet atij që falet që ta shtyn ngadalë(butë)atë që donë të i kalon para duarve:duke e mbrojtur atë që mos të bën mëkatin e atij që kalon para atij që falet,trans.nga ebu Seid el Hudriu r.a.se pejgamberi a.s. ka thënë:”kur të falet dikush nga ju kah ndonjë pengesë dhe donë ndonjë të kalon le ta pengon atë e nëse nuk largohet le ta lufton atë sepse ai është djall”trans.Buhariu.
Ka thënë imam Neveviu r.h.:në spegimin e fjalës”le ta largon”është për lejimin e veprës e nuk dij dikënd nga dijetarët që e ka obliguar një gjë të tillë.Bëhet ndalesa me shenjë nëse është kaluesi larg dhe po afrohet dhe me përmendje të Allahut(subhanallah më thënë)nëse është afër e nëse as kjo nuk kryn punë ia vendon dorën para me butësi,ka prej dijetarëve që ka thënë me forcë.
3) pejgamberi a.s. thotë që të kemi kujdes nga kalimi para atij që falet që të largohet muslimani nga kjo vepër,dhe thotë transentuesi i hadithit nuk e dij a ka thënë katërdhjetë ditë apo muaj apo vite.Mëkatin e merrë ai i cili e din ndalesën dhe e bën atë sepse pejgamberi a.s. ka thënë:”nëse e din” dhe gjithashtu e ka kërcnuar atë i cili ulet apo shtrihet apo ndalet para atij që falet dhe ka për qëllim që ti pengon atij.
4) muslimani duhet të largohet nga ajo që Allahu e ka bë të ndaluar sa ka mundësi.
5)nuk ka të keqe nëse e zmadhon një gjë nëse e kërkon nevoja,kjo nuk llogaritet gënjeshtër.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Kibleja është xhamia e shenjtë e qabes të cilën e ka rindërtuar Ibrahimi a.s.dhe e ka pastruar për adhurim.Ajo është për të cilën shkojnë milijona musliman dhe drejtohen kah ajo gjatë namazit të tyre që d.m.th.kthim kah Allahu dhe kërkimi prej Tij.d.m.th. kthimi i Allahut drejt robit të Tij në namaz.Ka thënë i dërguari a.s.:”Allahu është i kthyer kah robi i tij kur është në namaz derisa robi nuk anon anash”.në hadithin në vijim na e mëson i derguari a.s. respektimin e kibles dhe na ndalon që të pështymë drejt saj.
Trans.nga Enesi r.a. se i dërguari a.s. ka parë një shkëlbazë(pështymë)në drejtim të kibles dhe kjo i erdh rëndë atij deri sa u vërejt në fytyrën e tij,u ngrit dhe e fshiu me dorën e tij dhe tha:”kur dikush nga ju ngritet të falet ai i flet Zotit,Zoti është ndërmjet atij dhe kibles prandaj mos pështyni drejt kiblës mirëpo kah ana e majt e tij ose nën këmbë.
Dobitë e hadithit:

1) ndalesë e pështyrjes në drejtim të kibles ose kah ana e djathtë:hadithi na ka mësuar ndalesën që vlen kur është njeriu në namaz,është transmentuar ndalesa nga ebu Hurejra dhe ebu Seidi se:i dërguari a.s. ka parë një shkëlbazë në murin e xhamisë dhe e ka marrë një gurë dhe e ka pastruar atë,dhe ka thënë:”kur te pështyn dikush mos të pështyn përpara fytyrës së vetë as nga ana e djathtë por le të pështyn kah ana e majtë ose nën këmbën e majtë”.
Imam Neveviu ka thënë se ndalesa është e përgjithshme si mbrenda në namaz ashtu edhe jashtë namazit,dhe këtë e argumentojnë disa hadithe ku thuhet:”kush pështyn në drejtim të kibles ditën e kijametit do ta ketë pështymën në mes të syve të tij”.gjithashtu ka thënë:”ai që pështyn kah kibleja do të ringjallet ditën e kijametit dhe ajo është në fytyrën e tij”.
Sikur pështyma kah kibleja gjithashtu edhe pështyma kah ana e djathtë është e ndaluar,trans.nga Abdullah ibn Mes’udi r.a.se ai nuk e ka pëlqyer të pështyn kah ana e djathtë dhe nëse nuk ka qenë në namaz.Trans.nga Muadh ibn Xhebeli r.a. se ka thënë:nuk kam pështyrë kah ana e djathtë prej kur kam hyrë në islam.
2) pështyma në xhami:është e urryer që të pështyhet në xhami rreptësisht(mekruh tahrim),qoftë në muret e xhamis apo në tokë apo në tepih apo nën tepih,nesë pështin e ka obligim ta pastron atë,dhe nuk ka dallim se a është toka e xhamis me dhe apo e shtruar me tepih apo me keramik.
3) rrespekti ndaj kiblës sepse ajo është kthimi i namazliut kah Allahu.
4) pastrimi i xhamisë nga pështyma,shkëlbaza dhe të ngjajshme.
5) ndalohet të pështyhet kah ana e djathtë për shkak te vlerës që e ka ana e djathtë.
6) obligueshmëria e përcjelljes së gjendjes se çka ndodhë në xhami,dhe kujdesi i përbashkët nga prijësi dhe njerëzit e rëndomtë për pastrimin e xhamis.
7) zemërimi për shkeljen e normave të Islamit është prej shenjave të besimit.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Nuk ka divergjenc se pejgamberi i Allahut Muhamedi është njeriu më i ndershëm nga të gjithë njerëzit dhe zotëriu i bijve të Ademit a.s. dhe njeriu më me vlerë te Allahu dhe më i larti.Allahu atë e ka veçuar me disa veçori që nuk ia ka dhënë askujt para atij as që do ti ketë dikush pas tij.Në hadithin në vazhdim i përmend i dërguari a.s. pesë nga veçoritë që ia ka dhuruar Allahu atij:
Trans.nga Xhabir ibn Abdullahu se i dërguari a.s. ka thënë:”më janë dhuruar pesë gjëra që nuk iu kanë dhuruar ndokujt para meje:jam ndihmuar me frikë (ndaj armiqve para se të arrij në betej) një muaj para,më është bërë toka mua xhamij dhe pastrim dhe cilindo njeri që e arrin koha e namazit le të falet,më janë lejuar plaçkat e luftës e që nuk iu kanë lejuar askujt para meje,më është dhënë ndërmjetsimi,pejgamberët dërgoheshin vetëm te populli i vet e unë jam e dërguar tek gjithë njerëzimi”.
Dobitë e hadithit:

1) sqarimi i vlerës së të dërguarit a.s. mbi të dërguarit tjerë dhe gjithpërfshirja e mesazhit të tij,ka thënë Allahu i lartësuar:”nuk të kemi dërguar për gjithë njerëzit vetëmse përgëzues dhe qortues”.
2) lejimi i pastrimit(tejemumit)me dhe në tërë tokën,thotë pejgamberi a.s.:”më është bërë mua dhe pasuesve të mi e tërë toka xhamij dhe pastrim”.për këtë lejohet pastrimi me dhe (tejemumi)të pastër dhe me çdo send që i përngjason dheut si:zalli,guri,gipsi.Ka thënë Allahu:”pastrohuni me dhe të pastërt”është për qëllim fytyra e tokës qoftë dhe apo diçka tjetër,kështu kanë thënë dijetarët e  medhhebit hanefij.
3) veçimi i pejgamberit edhe me veçori tjera përveç këtyre pesë veçorive.Kush i shfleton librat e hadithit do të vëren se pejgamberi a.s. është i veçuar edhe me tjera veçori përveç këtyre pesë saqë ibn Haxher el Askalani i ka përmendur shtatëmbëdhjetë cilësi,dhe ai ka thënë:mundet të ketë ende nëse dikush thellohet në lexim.dhe ato cilësi tjera të pejgamberit a.s. që nuk janë përmendur në këtë hadith janë:ka thënë fjalë me shumë kuptime,është vula e pejgamberëve,është emërtuar Ahmed,pasuesit e tij janë populli më i mirë ndër popujt tjerë,i është dhënë lumi keuther…etj.
4) në këtë hadith ka dobi të shumta,prej tyre:
a) lejohet me i përmend të mirat e Allahut duke pohu mirësitë e Allahut e jo duke u lavdëruar.
b) toka në esencë është e pastërt.
c) pranimi i namazit nuk është i kushtëzuar vetëm në xhami.
d) lejimi i thënies së diturisë pa u pyetur.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Allahu i mëshiroftë gratë e ensarëve (banorët e medinës) të cilat nuk i ka ndalur turpi që ta mësojnë fenë e tyre,kanë prezentuar në vendet e diturisë, dhe e kanë pyetur të dërguarin e Allahut për çështjet e grave që normal turp kanë njerëzit të pyesin.Në hadithin në vijim pyet një grua nga ensarët për mënyrën e pastrimit prej menstruacioneve që t’i ketë të qarta rregullat e fesë dhe të adhurimit:
Trans.Aishja r.a.se një grua e ka pyetur të dërguarin e Allahut për mënyrën e pastrimit prej menstruacioneve,dhe i tregoi pejgamberi dhe tha:”merr një copë arne të lyer me parfum dhe pastrohu me atë.Tha:si të pastrohem me atë? Tha:”i lartësuar qoftë Allahu(subhanallah)pastrohu”.(Aishja r.a.:)e afrova kah vetja dhe i thashë:pastroje me atë vendin e gjakut.
Dobitë e hadithit:

1) preferueshmëria e lyerjes me parfum pas pastrimit nga menstruacionet:është e preferuar që ti i lyen me parfum të gjitha ato vendet e trupit të saj që i ka prekur gjaku,është për qëllim në përdorimin e parfumit largimi i aromës së keqe,dhe është e papëlqyer për atë që ka mundësi ta lër atë.(lyerjen me parfum në vendet ku prek gjaku menstruacioneve)
2) preferohet që të përdoren fjalë alegorike kur bëhet fjalë për sende të turpshme.
3) pyet gruaja dijetarin për çështjet e saja që njerëzit kanë turp të pyesin,për këtë arsye tha Aishja r.a.:sa gra të mira janë gratë e ensarëve,nuk i ka ndaluar turpi që ta mësojnë fenë.
4) përsëritja e përgjigjes për të kuptuar pyetësi,e ka përsëritur i dërguari të njëjtën përgjigje sepse ajo nuk e kuptoi me herën e parë,sepse këtë përgjigje kur ia dha pejgamberi ka qenë me shpinën e kthyer ka ajo gruja,kur ka thënë:”pastrohu”e ka pas për qëllim në vendin të cilin i ka ardhur turp ta përmend direkt dhe ka mjaftuar me përmendjen e gjendjes pa e përmendur vendin.E ka kuptuar Aishja r.a.këtë nga ai dhe ia ka mësuar asaj gruas.
5) spjegimi i fjalës së dijetarit për atë që nuk e kupton,nëse e din që kjo i pëlqen atij.(dijetarit)
6) turpi nga ai që ka më pak dituri kur është prezent ai që ka më shumë.
7) butësia me nxënësin dhe arsyetimi i atij që nuk kupton.
8) tregon hadithi për sjelljen e mirë të pejgamberit dhe turpin e tij dhe kujdesin e tij.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Prej kujdesit të Islamit është edhe mësimi i gruas dhe dhënia e të drejtave të saj.

Pejgamberi s.a.u.s. i këshillonte gratë me fjalë të përshtatshme. Një herë ua patë caktuar një mbledhje të veçantë atyre, pasiqë ato e kërkuan një gjë të tillë dhe i mësonte ato nga ajo që e kishte mësuar Allahu. Nga mënyra e urtë e tij e të mësuarit ka qenë se ai i ka këshilluar në mënyrë të rreptë, gjithmonë këshillat e tij janë dedikuar në shumës që më lehtë t’i pranojnë dhe të nënshtrohen. Në vijim do të japim një nga këshillat e tij:

Transmetohet nga Ebu Seid el Hudriu r.a. se ka thënë:  Doli pejgamberi s.a.u.s. në festën e Kurban Bajramit apo të Fitër Bajramit dhe kaloi nga gratë  të cilëve u tha: “O ju gra, jepni lëmoshë se unë e kam parë që shumica e banorëve të zjarrit janë prej jush (grave).” Ato thanë: “Përse, o i dërguari i Allahut?” Tha: “Mallkoni shumë, e mohoni afërsinë, nuk kam parë më të mangëta në fe dhe në mendje, dhe më së shumti që ia merr mendjen njeriut jeni ju.” Ata thane: “E çfarë është mangësia e mendjes dhe fesë tonë?” Tha: “A nuk është se dëshmia e gruas është sa gjysma e dëshmisë së burrit?” Ato thane: “Gjithësesi.” Ai tha: ”Kjo është nga mangësia e saj. E kur të jetë në menstruacione ndonjëra nuk falet apo nuk agjëron?” Thanë: “Gjithësesi.” Tha: “Kjo është mangësia e fesë së saj.”

Dobitë e hadithit:

• Pejgamberi s.a.u.s. i ka nxitur gratë që të japin lëmoshë, sepse ajo i shlyen shumë mëkate. Lidhur me këtë ka transmetohet në librin Sahih të Tirmidhiut se pejgamberi s.a.u.s. ka thënë: “Lëmosha e shlyen gabimin sikur që uji e fikë zjarrin.”
• Shkaqet përse gratë janë banorë të zjarrit:

1. Mallkimi i tepërt, gjë që është largim dhe dëbim nga mëshira e Allahut të lartësuar dhe, njëherit, është edhe nga mangësitë ekëqija të gjuhës, qoftë ndaj kafshëve apo njerëzve. Ka thënë pejgamberi s.a.u.s.: “Besimtari nuk është mallkues.” Nga kjo kuptojmë se mallkimi është i ndaluar fetarisht përveç kush bën vepra që e largojnë nga Allahu, sikurse mohimi (kufri), padrejtësia. Në këtë rast është kusht të mos përvetësohet, por të thuhet: “Mallkimi I Allahut qoftë mbi mohuesin ose mbi të padrejtin.” Ndërkaq, në sahihun e Muslimit transmetohet se pejgamberi s.a.u.s. ka thënë: “Mallkuesit nuk bëhen as ndërmjetësues, as shehidë në Ditën e Kijametit.”
2. Mohimi i afërsisë, gjë që, poashtu është zakon te gratë. Ato i mbulojnë të mirat e burrit dhe e mohojnë afërsinë. Ndërsa në hadith qëndron kështu: “Nëse i bën mirë ndonjërës tërë kohën dhe sheh diçka prej teje, thotë se nuk ka parë prej teje mirësi asnjëherë.” Prej bazave të Isamit është se mohimi i mirësive është e ndaluar, sepse është mohim i dhuruesit (Allahut) dhe mbulim i dhuntisë. Thotë Allahu i lartësuar: “Nëse falënderoni, ua shtoj, ndërsa nëse mohoni, dënimi im është i dhembshëm.”
3. Humbja e mendjes së burrit. Gruaja ka ndikim te burri, deri në atë nivel saqë burri i bëhet rob asaj me vepër ose fjalë, gjë që nuk lejohet sipas fesë. Ky ndikim shtohet kur burri është i nënshtruar ndaj epsheve, gjë që e shohim në kohën tonë ku gruaja është drejtuese e çështjeve të burrave në mënyrë të paparë. Të vërtetën e ka thën i dërguari i Allahut: “Pas vdekjes time nuk kam lënë ndonjë sprovë më të madhe për burrat se sa sprova e gruas.” Gruaja e cila është shkak që burri i saj të bie në gabime, mëkate dhe t’ia humbë atij mendjen, padyshim se edhe ajo ka një pjesë të mëkatit . Nëse burri i vendosur, ndonjëherë, u nënshtrohet grave, atëherë ai që është i pavendosur iu nënshtrohet krejtësisht dhe qorrazi.

• Mendja e mangët e grave. Në këtë çështje pejgamberi s.a.u.s. u ka përgjigjur në proporcion me atë që shkruan në librin e Allahut, ku flitet se dëshmia e dy grave është sa dëshmia e një burri, kur bëhet fjalë për borxh. Kjo ndodhë për shkak të largimit të saj nga këto kontrata ndërmjet njerëzve, sepse ajo është e angazhuar me diçka tjetër dhe se ajo ndikohet shumë nga ndjenjat, ndërsa dëshmia duhet të jetë e dhënë nga mendja e pavarur nga ndjenjat. Ne mund të themi se gruaja është qenie njerëzore sikurse burri. Në këtë aspekt gratë shpeshherë ua tejkalojnë burrave. Por mangësia në mendje qe e ka cekur pejgamberi s.a.u.s. është në mendjen e përfituar ose është e angazhuar me çështjet e jetës së saj .
• Mangësia e fesë së saj, ka thënë i dërguari i Allahut, qëndron në atë se kur është në menstruacione nuk falet dhe nuk agjëron. Është e ditur se ajo e kompenzon agjërimin, mirëpo jo edhe namazin, dhe pa dyshim se lënia e namazit ia pakëson shpërblimin asaj.  Imam Neveviu ka thënë: “Mangësia e grave në fe është çështje relative, p.sh. I ploti është më i mangët se i përsosuri, dhe ajo që është me menstruacione e nuk fal namaz nuk ka mëkat, por është më e mangët se ai që falet. ”
• Hadithi tregon se lejohet të falet namazi i bajramit në hapësirë
• Gratë mund të prezentojnë në namazin e Bajramit, mirëpo të ndara nga burat
• Të lejuarit e këshillimit të grave
• Mohimi i mirësive dhe përdorimi i fjalëve fyese janë të ndaluara sikurse mallkimi dhe ofendimi
• Mendja shtohet dhe pakësohet sikurse edhe besimi
• Lëmosha e shuan hidhërimin dhe i shlyen mëkatet.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com

Njeriu, edhe nëse është besimtar apo jobesimtar djersa e tij, jargët e tij, lotët e tij, janë të pastra edhe nëse e ka kry nevojën apo është bërë xhunub (papastër) ose nëse gruja është në mensturacione ose në lehoni.Kjo është prej nderimit të njeriut qe ia ka bërë All-llahu subhanehu ve teala atij ku thotë:”Ne i kemi nderuar bijte e Ademit”.ne hadithin në vijim e verteton Pejgamberi s.a.w.s. se besimtari është i pastër edhe nuk bëhet i papastër.
Transmeton  Ebu Hurejra r.a. se Pejgamberi s.a.w.s. e ka takuar atë në një rrugë të Medines kur ai ka qenë i papastër(xhunub) dhe tha: u fsheha prej tij dhe shkova u pastrova pastaj erdha dhe me tha:ku shkove o Eba Hurejra? Tha:isha i papastër dhe nuk desha të rrij ulet me ty dhe une duke qene i papaster.tha:”i lartesuar është All-llahu me vertete besimtari nuk bëhet i papastër”.
Dobite e hadithit:
1.Besimtari është i pastër: ka qenë prej traditës së Pejgamberit s.a.w.s. që kur e ka taku ndonjërin prej shokëve të tij e ka përshëndetë për dore dhe ka bërë lutje për të. Ebu Hurejra r.a. është frikuar  të përshendet dorën e ndershme të Pejgamberit s.a.w.s. duke qenë  xhunub(i papaster) dhe ka shpejtuar për tu  pastruar,për këtë arsye Pejgamberi s.a.w.s. ia mohoi Ebu Hurejres këtë bindje se është i papaster nëse është xhunub e jo fjalen e tij,nuk desha me u ule pa u pastru,sepse me ndejt me dikënd duke qenë i pastër është e preferuar.
Kuptimi se besimtari nuk është i papastër është se ai është i paster në trupin  e tij,jargët e tij,djersa e tij,uji çka ngel(pasi te pin prej  gotes),lotët e tij,edhe jobesimtari e ka dispozitën e njejtë sikur besimtari.
E sa i përket fjalës së All-llahut të Lartësuar:”Me të vërtet mushrikat(jobesimtaret)janë të papaster”,shumica e dijetarëve thone: nuk është për qëllim papastërtia e trupave të tyre mirëpo është për qëllim papastertia e besimit,për këtë arsye e ka lidhur Pejgamberi s.a.w.s. një rrob jobesimtar në xhami,dhe e ka lejuar All-llahu ushqimin e pasuesve të librit. Shumica e dijetareve kanë thënë :është përmendur veçant besimtari sepse ai është që çdoher largohet nga papastërtia,ndersa jobesimtari nuk rruhet nga papastërtia.

2. Preferohet respektimi i njerëzve me vlerë,dhe nderimi i tyre. Kanë preferuar dijetarët që nxënësi i diturisë të jetë në formë më të mirë kur e kërkon diturinë, i paster, i regulluar, thonjtë e prerë, erë të këndshme qe mos të i pengon mësuesit të vetë dhe shokëve të tij.

3.Lejohet që të vonohet pastrimi prej kohës së parë të obligueshmëris.
4.Lejohet që xhunubi(i papasteri)të i kryn disa nga nevojat e tij para se të pastrohet.
5.Afrimi i zemrave të besimtarëve dhe modestia për hir të All-llahut.

Përktheu nga Arabishtja: Hoxhë Ibrahim SHERIFI

www.thirrjaislame.com