Category: Fikh

Pyetje: Cila është dispozita mbi lojën e tavllës?

Përgjigjja: Falënderimi i takon All-llahut.

Loja e tavllës nuk lejohet për shkak se në vete përfshinë zaret, e që janë rreptësisht të ndaluara, bazuar në hadithin që na përcillet nga Burejdeja radijAll-llahu anhu, i cili thotë se pegamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kush luan me zare, është sikur të zhysë dorën në mishin dhe gjakun e derrit.” (Shënon Muslimi 2260).

Ndërsa zaret janë kuba të vegjël prej kocke, prej druri etj., në faqet e të cilëve janë shënuar nga një deri në gjashtë pika, dhe që përdoren në lojëra të ndryshme.

Neveviu, All-llahu e mëshiroftë, në komentin e tij të Sahih Muslim thotë: “Ky hadith është argument i Shafiiut dhe xhumhurit (shumicës dërrmuese) të dijetarëve për ndalimin e lojës me zare. Ndërsa kuptimi i pjesës së hadithit “… sikur të zhysë dorën në mishin dhe gjakun e derrit.”, d.m.th. gjatë ngrënies së mishit dhe pirjes së gjakut, pra është përngjasim i ndalimit të luajtjes me ndalimin e ngrënies, respektivisht, pirjes së tyre.

Nga Ebu Musa El-Esh’ariu radijAll-llahu anhu na përcillet se i dërguari i All-llahut ka thënë: “Kush luan me zare, i ka bërë mëkat All-llahut dhe të dërguarit të Tij.” (Shënojnë Ebu Davudi 4938, Ibën Maxhe 3762 dhe Ahmedi 19519. Shejh Albani në librin e tij Sahih Sunen Ebi Davud e ka klasifikuar si hadith hasen. Po ashtu edhe Shuajb El-Arnauti e ka klasifikuar si hadith hasen).

Këto hadithe argumentojnë qartë se loja me zare është haram, dhe këtu bëjnë pjesë të gjitha lojat që përmbajnë zare, e jo vetëm tavlla.

Ibën Kudame, All-llahu e mëshiroftë, në librin e tij El-Mugni (10/171), në kaptinën mbi lojat, thotë: “Çdo lojë e cila përmban bixhoz, është haram, çfarëdo loje që të jetë, dhe bën pjesë në lojëra të fatit, nga të cilat All-llahu i Madhërishëm na ka urdhëruar të largohemi. Ai që luan në mënyrë permanente këto loja, nuk i pranohet dëshmia. Ndërsa ato loja që nuk përfshijnë fat, e që janë lojëra që nuk ngërthejnë kompensim nga dy palët apo nga njëra palë, ka prej tyre që janë haram dhe ka prej tyre që janë të lejuara. Në mesin e atyre që janë haram është e loja e tavllës. Ky është mendimi i Ebu Hanifes dhe shumë dijetarëve të medhhebit shafiij.”

Zejleiu, All-llahu e mëshiroftë, në librin e tij Tebjinul-Hakaik (6/32), ka përmendur ixhmain e dijetarëve që loja e tavllës është haram.

Në “Fetvatë e Komisionit të Përhershëm” (15/210), thuhet: “Loja e tavllës nuk lejohet edhe nëse është pa kompensim, e sidomos nëse ndikon në largimin e njeriut nga namazi në kohën e tij. Pra, obligim është lënia e asaj loje, ngase është prej dëfrimit të ndaluar.”

Kjo është dispozita e lojës së tavllës në përgjithësi, e aq më tepër nëse asaj i bashkëngjitet basti, betimi i rrejshëm, largimi nga namazi etj. Në këto raste ndalimi është edhe më i rreptë.

Shejh Muhammed Salih El-Munexh-xhid

Përktheu nga arabishtja: Fahrudin REXHEPI

www.thirrjaislame.com

Falënderimi i takon All-llahut, Zotit të botëve. Ndërsa përshëndetjet dhe bekimet qofshin për të dërguarin e All-llahut, familjen, shokët e tij dhe për ata që e pasojnë udhëzimin e tij.

Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Gjëja e parë për të cilën robi do të merret në llogari në ditën e kiametit është namazi. Nëse me të kalon mirë, edhe me veprat e tjera do të kalojë mirë. E nëse me të kalon keq, edhe me veprat e tjera do të kalojë keq.”

Gjëra që s’duhet bërë para namazit të xhumasë

1. Mos shko me vonesë në namazin e Xhumasë

– Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Në ditën e Xhuma, në çdo derë të çdo xhamie qëndrojnë melaike dhe i shënojnë njerëzit një nga një. Ai që shkon herët, e ka shpërblimin sikur të kishte therur një deve. Ai që shkon më vonë, e ka shpërblimin sikur të kishte therur një lopë. Ai që shkon akoma më vonë, e ka shpërblimin sikur të kishte therur një dash me brirë. Ai që shkon edhe më vonë, e ka shpërblimin sikur të kishte therur një pulë. Dhe ai që shkon edhe akoma më vonë (në momentin e fundit), e ka shpërblimin sikur të kishte dhënë lëmoshë një vezë. E kur imami ngjitet në minber, ata i mbyllin regjistrat e tyre.”

2. Mos shko në namazin e Xhumasë pa u pastruar dhe pa u parfumosur

– Nga Ebu Seid El-Hudriu radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Gusli në ditën e Xhuma është obligim për çdo njeri që ka arritur moshën e pubertetit. Po ashtu edhe përdorimi i misvakut, si dhe parfumosja.”

– Nga Evs ibën Evsi radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kush pastrohet (lahet) mirë ditën e Xhuma, herët shkon në xhami në këmbë (duke ecur), dhe i shkon afër imamit, e dëgjon atë, heshtë dhe nuk flet fjalë të kota (boshe), për çdo hap që e bën prej shtëpisë së tij e deri në xhami i llogaritet si veprim i një viti agjërim dhe namaz nate.”

– Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kush lahet ditën e Xhuma dhe pastrohet mirë, i vesh rrobat më të mira që ka dhe parfumoset, All-llahu ia falë mëkatet e bëra mes kësaj dhe Xhumasë së kaluar duke shtuar edhe tri ditë më tepër.”

– Nga Ebu Seid El-Hudriu radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kush pastrohet në ditën e Xhuma, parfumoset nëse ka parfum, i vesh rrobat më të mira që ka, dhe nuk kapërcen mbi qafat e njerëzve (duke synuar uljen në safet e përparme­), e falë atë namaz që e ka obligim ta falë, e pastaj kur imami të ngjitet në minber, heshtë dhe e dëgjon, do t’i falen mëkatet midis kësaj dhe xhumasë së kaluar.”

– Nga Semure ibën Xhundubi radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kush merr abdest ditën e Xhuma, është e mjaftueshme dhe e bukur, e kush merr gusël, kjo është akoma më mirë.”

3. Kur të hysh në xhami, mos u ul pa falur dy rekate Tehijjetul-Mesxhid (përshëndetje ndaj xhamisë), edhe nëse imami është duke mbajtur hutben[1]

– Nga Ebu Katade radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kur ndokush prej jush hyn në xhami, të mos ulet pa falur dy rekate.”

– Nga Xhabir ibën Abdullahu radijAll-llahu anhuma na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kur ndonjëri prej jush të vijë në xhami ditën e Xhuma dhe e gjen imamin duke mbajtur hutben, le të falë dy rekate.”

– Po ashtu nga Xhabiri radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “Derisa pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem po mbante hutben në ditën e Xhuma, një njeri hyri në xhami, ndërsa pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem i tha: “A u fale?” Jo – tha njeriu. Atëherë pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem i tha: “Çohu dhe fali dy rekate të shkurtra.” Pastaj tha: “Kur ndonjëri prej jush të vijë në xhami ditën e Xhuma dhe e gjen imamin duke mbajtur hutben, le të falë dy rekate të shkurtra.”

4. Mos kalo mbi njerëz dhe mos i ndaj dy njerëz në saf

– Nga Abdullah ibën Busri na përcillet se një njeri erdhi në Xhuma duke kaluar nëpër (mbi) njerëz, ndërsa pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem po mbante hutben, dhe me këtë rast iu drejtua me fjalët: “Ulu, sepse i shqetësove njerëzit dhe je vonuar.”

– Nga Selmani radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kush lahet dhe pastrohet mirë në ditën e Xhuma, parfumoset e pastaj shkon në xhami dhe nuk i ndanë dy veta nga safi, pastaj falë atë namaz që e ka obligim ta falë, dhe kur imami mban hutben ai heshtë, All-llahu ia falë mëkatet e bëra mes kësaj dhe Xhumasë së kaluar.”

– Nga Xhabiri radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Askush prej jush të mos e çojë vëllanë e vet në ditën e Xhuma nga vendi e më pas të ulet në atë vend, por le të thotë: Zgjerohuni (bëni vend).”

5. Mos u ul në hallkë para namazit të Xhumasë

– Nga Abdullah ibën Amër ibën Asi radijAll-llahu anhuma na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem “Ka ndaluar që në xhami të zhvillohet shitblerje, publikim i gjësë së humbur, lexim të poezive, si dhe tubim në hallka para namazit të Xhumasë.”

 

Gjëra që s’duhet bërë gjatë namazit të xhumasë

 

1. Mos u bëj i shkujdesur dhe mos fol derisa imami është në minber

– Nga Amër ibën Shuajbi, e ky nga babai i tij, ndërsa ky i fundit nga gjyshi i tij na përcjellin se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Në xhuma prezentojnë tre lloje njerëzish: Një njeri që prezenton dhe e prish xhumanë, sepse flet kur imami është duke ligjëruar në hutbe, kjo është hisja e tij nga xhumaja. Një njeri që prezenton me dua duke e lutur All-llahun, nëse do i jep, e nëse do nuk i jep. Dhe një njeri që prezenton i heshtur dhe i qetë, nuk kapërcen mbi qafat e njerëzve e as nuk shqetëson askënd. Këtij njeriu Xhumaja do t’ia shlyejë mëkatet deri në xhumanë e ardhshme duke ia shtuar edhe tri ditë të tjera, ngase All-llahu thotë: “Kush bën një vepër të mirë, ka shpërblim dhjetëfishin e saj.”

– Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se i dërguari i All-llahut ka thënë: “Kush merr abdest ashtu si duhet dhe pastaj shkon në namaz të Xhumasë, e dëgjon hutben me vëmendje dhe heshtë, do t’i falen mëkatet që i ka bërë nga Xhumaja e kaluar duke shtuar edhe tri ditë më tepër. Ai që prek guralecin, e humbë shpërblimin e namazit të Xhumasë.”

– Po ashtu nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Nëse ditën e Xhuma, derisa imami ligjëron në hutbe, i thua shokut tënd: ‘Hesht’, ti vetëm se ke thënë fjalë të kotë.”

– Ndërsa në një hadith tjetër nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “Derisa i dërguari i All-llahut po mbante hutben e Xhumasë, kur ja, Ebu Dherri i tha Ubejj ibën Ka’bit: Kur është shpallur kjo sure? Ubejj ibën Ka’bi nuk iu përgjigj. E pasi përfundoi namazi, Ubejji i tha Ebu Dherrit: Ti nuk ke hise nga namazi yt përveç fjalës së kotë (boshe) që e the. Ebu Dherri shkoi tek i dërguari i All-llahut dhe ia rrëfeu rastin, ndërsa ai i tha: “Ubejji e ka thënë të vërtetën.”

2. Mos u ul me këmbë të mbledhura dhe të ngjitura për barku

– Nga Sehl ibën Muadhi radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka ndaluar uljen me këmbë të ngjitura për barku në ditën e Xhuma, kur imami e mban hutben.”

– Nga Abdullah ibën Amri radijAll-llahu anhuma na përcillet se ka thënë: “Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka ndaluar uljen me këmbë të ngjitura për barku në ditën e Xhuma…, d.m.th. kur imami e mban hutben.”

3. Mos i ngrit duart gjatë duasë në minber

– Nga Husajni na përcillet se ka thënë: “Njëherë derisa Bishr ibën Mervani po mbante hutben, gjatë duasë i ngriti duart, ndërsa Umare ibën Ruvejbe radijAll-llahu anhu tha: All-llahu i shëmtoftë ato dy duar. E kam parë të dërguarin e All-llahut gjatë duasë duke mos shtuar gjë më shumë se kjo, dhe e ngriti gishtin tregues.”

 

[1] Kjo vlen edhe nëse njeriu hyn në xhami në momentin kur është duke u thirrur ezani. Pra, duhet falur dy rekate përshëndetje xhamisë, e nuk duhet vepruar si shumë njerëz të cilët presin sa të përfundojë ezani, e pastaj i falin dy rekatet, duke menduar se kjo është një gjë e mirë, por e vërteta nuk ashtë ashtu, duke e pasur parasysh se meqë njeriu është i urdhëruar të falë dy rekate derisa mbahet hutbeja, dëgjimi i së cilës është vaxhib, atëherë falja e dy rekateve gjatë ezanit është akoma më e obligueshme, duke e pasur parasysh që dëgjimi i ezanit nuk është vaxhib.

 

 

Shkroi: Xhemal Abdul-Mun’im EL-KUMI

Përktheu nga arabishtja: Fahrudin REXHEPI

www.thirrjaislame.com

Falënderimi i takon All-llahut, Zotit të botëve. Ndërsa përshëndetjet dhe bekimet qofshin për të dërguarin e All-llahut, familjen, shokët e tij dhe për ata që e pasojnë udhëzimin e tij.

Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Gjëja e parë për të cilën robi do të merret në llogari në ditën e kiametit është namazi. Nëse me të kalon mirë, edhe me veprat e tjera dpo të kalojë mirë. E nëse me të kalon keq, edhe me veprat e tjera do të kalojë keq.”

Në vazhdim do të përmendim ca gjëra që namazfalësi nuk duhet bërë para namazit.

1. Mos u fal duke qenë i përgjumur

– Nga Enes ibën Maliku radijAll-llahu anhu na përcillet se i dërguari i All-llahut njëherë hyri në xhami dhe vërejti një litar të lidhur mes dy shtyllave. Ai pyeti: “Ç’është ky litar kështu?” I thanë: Ky litar është i Zejnebes. Ajo falë namaz afër tij, e kur i vjen gjumi, falet duke u mbajtur për të. Atëherë i dërguari i All-llahut tha: “Zgjidheni, zgjidheni. Faluni duke qenë të kthjellët. E kur t’ju kaplojë gjumi (lodhja), atëherë flini.”

– Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kur ndonjëri prej jush zgjohet natën për të falur namaz, por e lexon kur’anin me ngatërresë (vështirësi) saqë nuk dallon ç’është duke thënë, atëherë le të shtrihet për gjumë.”

– Nga Aisheja radijAll-llahu anha na përcillet se ka thënë: “I dërguari i All-llahut ka thënë: “Nëse ndonjërin prej jush e kaplon gjumi (dremitja) duke qenë në namaz, le të pushojë (flejë) derisa t’i kalojë gjumi, ngase nëse falet i përgjumur, ndoshta duke dashur të bëjë istigfar, ka mundësi të lutet kundër vetes.”

2. Mos u fal duke qenë i uritur

– Nga Ibën Omeri radijAll-llahu anhuma na përcillet se ka thënë: “I dërguari i All-llahut ka thënë: “Nëse ndonjëri prej jush është duke ngrënë, mos të ngutet dhe le të hajë sa ka nevojë, edhe nëse thirret ikameti për namaz.”

– Nga Enesi radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: I dërguari i All-llahut ka thënë: “Kur shtrohet ushqimi dhe njëkohësisht thirret ikameti për namaz, jipni përparësi ushqimit.”

Hattabiu thotë: “Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka urdhëruar që t’i jepet përparësi ushqimit, në mënyrë që njeriu të marrë prej saj aq sa ka nevojë, kështu që kur të hyjë në namaz, të jetë i qetë psikologjikisht dhe të mos e shqetësojë oreksi për ushqim duke e bërë që të shpejtojë në ruku dhe sexhde dhe të mos ia japë hakun namazit.”

Nga Ibën Abbasi radijAll-llahu anhuma dhe Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se njëherë ata po hanin ushqim dhe mish të pjekur. Ndërkohë erdhi muezzini për të bërë ikametin. Me këtë rast, Ibën Abbasi radijAll-llahu anhuma tha: “Mos u ngut për namaz derisa ta hamë këtë mish. Mos të hymë në namaz ndërsa mendja të na mbetet këtu.”

Ibën Omeri radijAll-llahu anhuma i jipte përparësi ushqimit nëse koincidonte me namazin, edhe nëse i ikte namazi me xhemat. Ndodhte që ia shtronin ushqimin dhe njëkohësisht bëhej ikameti për namaz, por ai nuk nisej për namaz derisa ta përfundonte ushqimin, edhepse e dëgjonte leximin e imamit në namaz.

Ebu Derda’ radijAll-llahu anhu thotë: “Prej mençurisë së njeriut është të plotësojë nevojën e tij (për ushqim), që kur të fillojë namazin, ta ketë zemrën e qetë.”

Begaviu thotë: “Kjo vlen nëse njeriu ka oreks të madh për ushqim, dhe ka hapësirë të mjaftueshme kohore për namaz. Por nëse njeriu është prej atyre që përmbahet para ushqimit, nuk i pengon uria dhe dëshira për ushqim, dhe kjo nuk e bën që të shpejtojë gjatë namazit, atëherë i jep përparësi namazit. Ndodhte që pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ndante një kofshë deleje për të ngrënë, por kur thirrej ikameti për namaz, e linte ushqimin dhe falte namazin.”

3. Mos u fal nëse kaplohesh nga nevoja fiziologjike apo gazrat e stomakut

– Nga Abdullah ibën Erkami radijAll-llahu anhu na përcillet se ai i printe fisit të tij në namaz. Njëherë erdhi për namaz, por njëkohësisht u thirr ikameti. Atëherë ai tha: “Le t’ju prijë njerëzve në namaz dikush tjetër, ngase e kam dëgjuar të dërguarin e All-llahut duke thënë: “Kur të hyjë koha e namazit dhe ju ndieni nevojë fiziologjike, atëherë filloni me nevojën fiziologjike.”

– Nga Aisheja radijAll-llahu anha na përcillet se ka thënë: “E kam dëgjuar të dërguarin e All-llahut duke thënë: “Mos u falni në prani të ushqimit, e as duke duruar nevojën fiziologjike.”

Imam Ahmedi thotë: “Njeriu që ndien nevojë fiziologjike (të madhe ose të vogël), nuk duhet filluar namazin. E nëse e fillon namazin dhe më pas ndien nevojë të tillë, le të mos e ndërpresë namazin derisa nevoja fiziologjike nuk ia vështirëson gjendjen. E gjithë kjo ka të bëjë nëse ka hapësirë kohore të mjaftueshme për namaz. Por nëse koha është e ngushtë dhe ndikon që t’i ikë namazi derisa të hajë ushqimin apo të lirohet nga nevoja fiziologjike, atëherë nuk i jepet përparësi asgjëje tjetër veç namazit.”

4. Mos ha hudhër apo qepë para namazit

– Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “I dërguari i All-llahut ka thënë: “Kush ha hudhër, të mos na shqetësojë me të në xhami.”

– Nga Ibën Omeri radijAll-llahu anhuma na përcillet se ka thënë: “I dërguari i All-llahut ka thënë: “Kush ha hudhër, të mos vijë në xhami.”

– Nga Me’dan ibën Ebi Talha El-Ja’muriu na përcillet se Omer ibën Hattabi në një hutbe të Xhumasë, pasi falënderoi dhe lartësoi All-llahun, tha: “O ju njerëz, ju hani dy bimë, për të cilat unë mendoj se janë të ndaluara; hudhra dhe qepa. Sikur në kohën e të dërguarit të All-llahut të shihja ndonjë njeri i cili kundërmon erë hudhre apo qepe, do ta kapja për krahu dhe do ta nxirrja deri në varrezat ‘El-Beki’. E ai që e ka patjetër të hajë prej tyre, le ta gatuajë mirë (për t’ia neutralizuar erën).”

Arsyeja e ndalesës së hudhrës dhe qepës është era e keqe e tyre, nga e cila njerëzit shqetësohen dhe neveriten. Kjo vlen edhe për gjërat e tjera që kundërmojnë erë të neveritshme. Nga Maliku na përcillet se ka thënë: “Nëse rrepa kundërmon erë të keqe, e ka statusin sikur të hudhrës.”

Po ashtu prej arsyeve është se edhe melaiket shqetësohen nga era e tyre.

– Nga Xhabiri radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: I dërguari i All-llahut ka thënë: “Kush ha prej kësaj bimeje me erë të keqe (hudhrës), mos t’i afrohet xhamisë, ngase melaiket shqetësohen nga ajo që shqetësohen njerëzit.”

5. Mos i fut gishtat mes njëri-tjetrit para namazit

– Nga Ka’b ibën Uxhre na përcillet se i dërguari i All-llahut ka thënë: “Kur ndokush prej jush merr abdest ashtu si duhet, e pastaj niset për në xhami, të mos i fusë gishtat mes njëri tjetrit, sepse derisa është në pritje të namazit, ai është në namaz.”

6. Mos shko në namaz me nxitim, por me qetësi

– Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: I dërguari i All-llahut ka thënë: “Kur të thirret ikameti për namaz, mos shkoni (në xhami) me nxitim, por shkoni duke ecur me qetësi. Atë që e arrini (nga namazi), faleni, ndërsa ajo që ju ikën, plotësojeni.”

7. Mos kalo para atij që falë namaz

– Nga Ebu Xhehmi radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: I dërguari i All-llahut ka thënë: “Sikur ta dinte ai që kalon para njeriut që falë namaz se çfarë mëkati bën, më mirë për të do të ishte po të qëndronte dyzet, sesa të kalonte para tij.” Transmetuesi thotë: Nuk e di a tha dyzet vjet, muaj, ditë apo interval kohor.

– Nga Ebu Seid El-Hudriu radijAll-llahu anhu na përcillet se i dërguari i All-llahut ka thënë: “Kur ndonjëri prej jush falet, të mos lejojë askënd të kalojë para tij, dhe ta pengojë sa të ketë mundësi. E nëse refuzon, atëherë le ta shtyjë, ngase ai është shejtan.”

8. Mos u fal mes dy shtyllave të xhamisë në saf

– Nga Abdul-Hamid ibën Mahmudi na përcillet se ka thënë: “Njëherë u falëm mbrapa njërit prej udhëheqësve myslimanë, kështu që xhemati na ngushtuan dhe ne u falëm mes dy shtyllave në saf, ndërsa Enesi radijAll-llahu anhu u kthye në safin mbrapa. Kur e mbaruam namazin, Enesi tha: Në kohën e të dërguarit të All-llahut, i largoheshim kësaj gjëje.”

Arsyeja e kësaj është që shtyllat të mos e këpusin safin e xhematit. Por nëse njeriu falet vetëm, atëherë nuk prish punë.

9. Mos i shkëput safet

– Nga Abdullah ibën Omeri radijAll-llahu anhuma na përcillet se i dërguari i All-llahut ka thënë: “Kush e lidhë një saf, All-llahu i mban lidhjet me të; e kush e shkëput një saf, All-llahu i shkëput lidhjet me të.”

10. Mos u fal përveçse me sutre para teje

– Nga Ibën Omeri radijAll-llahu anhuma na përcillet se i dërguari i All-llahut ka thënë: “Mos u fal pa sutre dhe mos lejo askënd të kalojë para teje. E nëse refuzon, atëherë shtyje, ngase ai është shejtan.”

11. Mos fal nafile nëse ka filluar namazi farz

– Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: I dërguari i All-llahut ka thënë: “Kur të fillojë namazi farz, nuk ka namaz tjetër veç farzit.”

12. Mos e bëj nijetin me gjuhë

Nijeti është rukn (pjesë përbërëse) e namazit, bazuar në hadithin e pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem: “Veprat vlerësohen sipas nijetit…”, por nijeti bëhet me zemër, e jo me gjuhë siç e bëjnë shumë prej njerëzve. Ibën Kajjimi në librin e tij Zadul-Mead thotë: “Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem kur fillonte namazin, e fillonte me ‘All-llahu Ekber’ dhe para kësaj nuk thoshte gjë tjetër. Po ashtu asnjëherë nuk e ka bërë nijetin me gjuhë, e as nuk ka thënë: Jam duke falur filan namazin, katër rekate, iu drejtova kibles, jam imam apo me’mum, e kështu me radhë. As edhe një fjalë e vetme nga këto gjëra nuk është transmetuar kurrë as me sened sahih e as me sened daif nga pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, madje as nga sahabët, si dhe asnjëri nga tabiinët dhe asnjëri nga katër imamët nuk e ka konsideruar këtë si punë të mirë.”

Bekimet e All-llahut qofshin me Muhammedin sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, me familjen dhe shokët e tij.

 

Shkroi: Xhemal Abdul-Mun’im EL-KUMI

Përktheu nga arabishtja: Fahrudin REXHEPI

www.thirrjaislame.com

Falënderimi i takon All-llahut, Zotit të botëve. Ndërsa përshëndetjet dhe bekimet qofshin për të dërguarin e All-llahut, familjen, shokët e tij dhe për ata që e pasojnë udhëzimin e tij.

Në vazhdim do të përmendim vendet ku namazi nuk lejohet:

1. Varrezat

Varreza konsiderohet një vend ku është varrosur të paktën një njeri.

Ja disa hadithe që flasin në lidhje me këtë temë:

Nga Ebu Seid El-Hudriu radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “E tërë toka është mesxhid (xhami, vend faljeje) përveç varrezave dhe banjës.” (Shënojnë Ahmedi, Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Ibën Maxhe).

Nga Aisheja radijAll-llahu anha dhe Ibën Abbasi radijAll-llahu anhuma na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “All-llahu i ka mallkuar hebrenjtë dhe të krishterët; ata i shndërruan varrezat e pejgamberëve të tyre në vend faljeje.” (Shënojnë Buhariu dhe Muslimi).

Nga Abdullah ibën Mes’udi radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Prej njerëzve më të këqinj janë ata të cilët e përjetojnë kiametin dhe ata që varrezat i shndërrojnë në xhami (vende për namaz).” (Shënon Ahmedi).

2. Xhamitë e ndërtuara mbi varreza

Nga Aisheja radijAll-llahu anha na përcillet se Ummu Habibeja radijAll-llahu anha dhe Umme Seleme radijAll-llahu anha kishin përmendur një kishë të cilën e kishin parë sa kishin qëndruar në Abisini (Etiopi), në të cilën kishte pasur piktura (ikona). Këtë gjë ia treguam pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, ndërsa ai tha: “Kur ndonjë njeri i mirë prej tyre vdes, ata (të krishterët) mbi varrin e tij ndërtojnë xhami (faltore) dhe në të vizatojnë ato piktura. Ata janë njerëzit më të këqinj tek All-llahu në ditën e kiametit.” (Shënojnë Buhariu dhe Muslimi).

Nga Xhundub ibën Abdullah El-Bexheliu radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “Pesë ditë para se të ndërronte jetë pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, e kam dëgjuar duke thënë: “Unë distancohem nga ajo që të marr dikë prej jush për mik, ngase All-llahu mua më ka marrë për mik ashtu siç e morri Ibrahimin për mik. Sikur të merrja dikë prej ummetit tim për mik, do ma merrja Ebu Bekrin. Ata që ishin para jush i shndërruan varret e pejgamberëve të tyre dhe njerëzve të mirë nga mesi i tyre në xhami (faltore). Pra, kujdes, mos i shndërroni varrezat në xhami (vend faljeje). Unë ju ndaloj nga kjo gjë.” (Shënon Muslimi).

3. Torishtat e deveve

Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kur vjen koha e namazit dhe ju nuk gjeni vend tjetër veç torishtave të deleve dhe torishtave të deveve, faluni në torishtat e deleve e mos u falni në torishtat e deveve.” Ndërsa arsyen për ndalimin e faljes në torishtat e deveve e gjejmë në hadithin tjetër ku thuhet: “… sepse ato (devetë) janë krijuar prej shejtanëve. A nuk i shihni sytë dhe reaksionin e tyre kur hidhërohen.” (Shënon Darimiu). Ndërsa në një hadith tjetër pegamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem thotë: “Faluni në torishtat e deleve, e mos u falni në torishtat e deveve.” (Shënon Tirmidhiu).

4. Banja (tualeti)

Kjo, bazuar në hadithin që përmendëm më parë: “E tërë toka është mesxhid (xhami, vend faljeje) përveç varrezave dhe banjës.” (Shënojnë Ahmedi, Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Ibën Maxhe). Dispozita e faljes së namazit në banjë është haram, bazuar në qartësinë e hadithit të sipërpërmendur. Ky është mendimi i Ahmedit dhe Ibën Hazmit, të cilët madje thonë se namazi i falur në banjë është i pavlefshëm (batil).

Dijetarët kanë dhënë mendime të ndryshme në lidhje me urtësinë e ndalimit të namazit në banjë, kështu që disa kanë thënë se arsyeja është prania e ndyrësirave në të, e disa të tjerë kanë thënë se banja është vendstrehim i shejtanëve. Neveviu thotë: Mendimi i fundit është më i saktë. All-llahu e di më së miri.

5. Çdo vend ku shejtanët gjejnë strehim, si vendet e prishura, vendet e fëlliqura, kishat, sinagogat etj.

Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “Gjatë një udhëtimi me të dërguarin e All-llahut, në mbrëmje u shtrimë për të pushuar, dhe nuk u zgjuam nga gjumi vetëm se kur dielli kishte lindur më. Atëherë i dërguari i All-llahut na tha: “Secili le të marrë kafshën e vet dhe të largohemi prej këtu ngase ky është një vend ku shejtani ka prezentuar.”, dhe nuk u fal në atë vend. Kështu edhe vepruam. Pastaj kërkoi pak ujë, morri abdest, i fali dy reqate, e pastaj u thirr ikameti dhe e falëm namazin e sabahut.” (Shënojnë Muslimi dhe Bejhekiu).

Neveviu, All-llahu e mëshiroftë, në librin e tij El-Mexhmu’ thotë: “Namazi në vendet ku rrinë shejtanët është e urryer sipas mendimit unanim të të gjithë dijetarëve. Ato vende janë sikur vendet e verës, alkoolit dhe vendeve të ngjashme me to, si dhe kishat dhe sinagogat.

Ndërsa në librin e tij El-Ihtijarat thotë: “Mendimi të cilin e përkrahin të gjithë dijetarët është se hyrja në kishat e vizatuara me ikona është e urryer, e namazi në to dhe në vende ku ka fotografi është akoma më e urryer. Ky është mendimi më i saktë në të cilin nuk ka dyshim.”

6. Toka e uzurpuar

Qëndrimi në tokën e uzurpuar është i ndaluar edhe jashtë namazit, e të mos flasim brenda namazit. All-llahu i Madhërishëm thotë: “O ju që besuat, mos hyni në shtëpi të huaja pa kërkuar leje dhe pa përshëndetur njerëzit e saj. Kjo është më mirë për ju në mënyrë që të merrni mësim. Po nëse nuk gjeni aty asnjë, atëherë mos hyni në to derisa t’u jepet leje.” (En-Nur 27-28).

Prandaj, namazi në tokën e uzurpuar është haram sipas mendimit të të gjithë dijetarëve, siç thotë Neveviu, All-llahu e mëshiroftë. Ndërsa për sa i përket vlefshmërisë së namazit në ato vende, mendimet e dijetarëve ndryshojnë. Kështu, shumica dërrmuese e dijetarëve (xhumhuri) janë të mendimit se namazi në tokën e uzurpuar është i vlefshëm, ndërsa Ahmedi dhe Ibën Hazmi në librat etij El-Muhal-la dhe El-Ehkam Fi Usulil-Ehkam thotë se namazi në tokën e uzurpuar është i pavlefshëm. Por mendimi më i saktë është ai i xhumhurit, ngase ndalesa në tokën e uzurpuar nuk ka të bëjë secifikisht me namazin, kështu që nuk ndikon në vlefshmërinë e tij. All-llahu e di më së miri.

7. Xhamia ‘Dirar’, në afërsi të Xhamisë ‘Kuba’, si dhe çdo xhami që ndërtohet me qëllim të keq dhe për përçarje mes myslimanëve

Bazë për këtë e kemi fjalën e All-llahut të Madhërishëm: “(Nga hipokritët më të shëmtuarit janë) Edhe ata që ndërtuan xhami sherri, mosbesimi e përçarjeje mes besimtarëve dhe ftuan në pritje (solemne) atë që më parë kishte luftuar kundër All-llahut dhe të dërguarit të Tij. Ata do të betohen: “Ne nuk kemi pasur tjetër qëllim, vetëm për të mirë!” Po All-llahu dëshmoi se ata vërtet janë rrenacakë. Ti mos u fal aty kurrë! Një xhami e cila që prej ditës së parë është themeluar në respekt ndaj All-llahut (pa hile), është më e drejtë të falesh në të, aty ka burra që dëshirojnë të pastrohen mirë, e All-llahu i do të pastrit.” (Et-Tevbe 107-108)

Në këtë ajet ka argument se namazi në xhaminë ‘Dirar’, si dhe në xhamitë e tjera që kanë të njëjtin status, nuk lejohet. Ky është mendimi i malikijve dhe disa medhhebeve të tjera. Ndërsa Ibën Hazmi në librin e tij El-Muhal-la, në komentin e ajetit: “Ti mos u fal aty kurrë!”, thotë: “Nga kjo shihet qartë se ky nuk është vend ku falet namaz.”

8. Vendet e ndëshkimeve, duke e pasur parasysh se në ato vende në esencë nuk lejohet hyrja përveçse me qarje dhe frikë nga All-llahu i Madhërishëm

Bazë për këtë e kemi hadithin që na e përcjellë Abdullah ibën Amri radijAll-llahu anhuma, i cili thotë: “Pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, kur kaloi pranë Hixhrit, tha: “Mos hyni në vendet e këtij populli i cili u dënua (nga All-llahu) përveçse duke qarë. E nëse nuk qani, atëherë mos hyni në to, ngase unë kam frikë se do t’ju gjejë ajo që i gjeti ata.” Pastaj e mbuloi kokën me pallton e tij derisa ishte ulur mbi deve, dhe shpejtoi në ecje derisa e kaloi luginën.” (Shënojnë Buhariu, Muslimi dhe Ahmedi).

Ndërsa në një transmetim tjetër të Buhariut qëndron: “Gjatë luftës së Tebukut, i dërguari i All-llahut kur kaloi pranë Hixhrit, i urdhëroi sahabët të mos pinë ujë nga puset e tij e as të mos mbushin ujë për të pirë gjatë udhëtimit. Sahabët thanë: Ne kemi nxënë brumë me këtë ujë dhe kemi mbushur ujë për pije. Atëherë i urdhëroi ta hedhin atë brumë dhe ta derdhin atë ujë.” (Shënon Buhariu).

9. Vendi i lartë në të cilin qëndron imami, e që është më i lartë se vendi ku falet xhemati

Nga Ebu Mes’ud El-Bedriu radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “I dërguari i All-llahut ka ndaluar që imami në ngjitet mbi diçka, ndërsa njerëzit (xhemati) të jenë më poshtë se ai.” (Shënon Darekutniu).

Ndërsa në një transmetim tjetër thuhet: “Një herë Hudhejfeja u priu njerëzve në namaz në Medain, dhe hipi mbi një tryezë. Me këtë rast Ebu Mes’udi e tërhoqi për pallton e tij, ndërsa ai u kthye mbrapa. E kur namazi mbaroi, Ebu Mes’udi i tha: A nuk e ke ditur se i dërguari i All-llahut e ka ndaluar që imami të ngjitet lartë ndërsa xhemati të jenë më poshtë se ai? Hudhejfeja i tha: A nuk e pe se iu përgjigja kërkesës tënde kur më tërhoqe për pallto?” (Shënon Hakimi).

Ndërsa në një transmetim tjetër qëndron: “Kur njeriu u prin xhematit në namaz, të mos ngjitet në një vend më të lartë sesa ai i tyre.”

Dijetarët thonë: “Përjashtim nga kjo bën nëse imami ngjitet më lartë me qëllim që t’ua mësojë xhematit namazin dhe rregullat e tij.”

10. Vendi mes dy shtyllave ku xhemati bën saf për namaz

Nga Abdul-Hamid ibën Mahmudi na përcillet se ka thënë: “Njëherë u falëm mbrapa njërit prej udhëheqësve myslimanë, kështu që xhemati na ngushtuan dhe ne u falëm mes dy shtyllave në saf, ndërsa Enesi radijAll-llahu anhu u kthye në safin mbrapa. Kur e mbaruam namazin, Enesi tha: Në kohën e të dërguarit të All-llahut, i largoheshim kësaj gjëje.” (Shënojnë Ebu Davudi, Nesaiu, Tirmidhiu, Hakimi dhe Ahmedi).

 

Shkëputur nga libri Eth-Themerul-Mustetab

Autor: Muhammed Nasiruddin ALBANI

Përktheu nga arabishtja: Fahrudin REXHEPI

www.thirrjaislame.com

Falënderimi i takon All-llahut, Furnizuesit, Bujarit, Dhuruesit, Mëshiruesit. Është Ai i Cili e di dobësinë e krijesave të Tij dhe vështirësinë që ata të qëndrojnë vetëm. Prandaj për ta krijoi çiftin nga lloji i tyre dhe këtë e bëri prej argumenteve që vërtetojnë Hyjninë e Tij.

Dëshmoj dhe deklaroj se Muhammedi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem është rob dhe i dërguar i Tij. Përshëndetjet qofshin mbi të, mbi familjen e tij, mbi të gjithë shokët e tij dhe mbi ata të cilët e pasojnë udhëzimin e tij deri në ditën e kiametit.

Vëllezër dhe motra: Martesa në vete ngërthen dobi të mëdha. Prej tyre po përmendim:

1. Martesa është zbatim i urdhrit të All-llahut të Madhërishëm dhe urdhrit të pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem. Një rob i cili e zbaton urdhrin e All-llahut të Madhërishëm dhe të pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem nuk pendohet dhe nuk zhgënjehet kurrë. Nga ana tjetër, një rob i cili e kundërshton urdhrin e All-llahut të Madhërishëm dhe të pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, duke pasur mundësinë për zbatimin e tij, nuk do të jetë i kënaqur kurrë. All-llahu i Madhërishëm thotë: “Martohuni me ato gra që ju pëlqejnë.” (En-Nisa’ 3). Nga Abdullah ibën Mes’udi radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “O ju të rinj! Kush ka mundësi të martohet, le të martohet, sepse martesa të largon më shumë nga shikimi në haram dhe të ruan më tepër nga imoraliteti. E kush nuk ka mundësi, le të agjërojë, sepse agjërimi është mbrojtje për të.” (Shënojnë Buhariu dhe Muslimi).
2. Martesa është pasim u sunnetit të të dërguarve alejhimus-selam, duke e pasur parasysh se sheriatet e tyre janë në pajtueshmëri për sa i përket çështjes së martesës. Largimi nga martesa është largim nga sunneti i tyre, të cilën ata e praktikuan dhe u urdhëruan me të. All-llahu i Madhërishëm thotë: “Ne dërguam edhe para teje të dërguar dhe atyre u mundësuam të kenë gra e fëmijë.” (Err-Rra’d 38). Nëse largimi nga martesa bëhet për shkak të asketizmit dhe veçimit për ibadet, atëherë kjo është në kundërshtim me sunnetin e pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem. Një herë kur tre persona nga sahabët vendosën të bëjnë jetë asketi dhe të mos martohen, pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem në lidhje me ta tha: “Vallahi unë jam ai që më së shumti i frikohem All-llahut dhe jam më i devotshmi në mesin tuaj; por unë ndonjëherë agjëroj (jashtë muajit të ramazanit, shën. përkth.); e ndonjëherë jo; e kaloj natën në adhurim dhe ndonjëherë flej dhe jam pre atyre që martohen. Kush nuk është i kënaqur me sunnetin tim, ai nuk është prej radhëve të mia.” (Shënojnë Buhariu dhe Muslimi).

Imam Ahmedi, All-llahu e mëshiroftë, ka thënë: “Mosmartesa nuk ka të bëjë asgjë me islamin.” Ai e lavdëronte shumë Bishr ibën Harithin për shkak të asketizmit, devotshmërisë dhe ibadetit të tij, por gjëja për të cilën e qortonte atë ishte mosmartesa e tij, dhe thoshte: “Kush të thërret për mosmartesë, ai të ka thirrur në diçka joislame. Sikur Bishri të martohej, çështja e tij do të plotësohej.” Pra, mosmartesën e tij e konsideronte si mangësi.

3. Martesa në vete ngërthen ibadete të shumta. Mbrojtja e vetes dhe gruas nga imoraliteti është ibadet, shpenzimi për të është ibadet, lindja e fëmijëve është ibadet, e kështu me radhë. Si është e mundur që robi t’ia ndalojë vetes këto ibadete të shumta, e që të gjtha janë pjesë të martesës. Për sa i përket ibadetit të shpenzimit për bashkëshorten, këtë e shohim në hadithin të cilin na e përcjellë Sa’d ibën Ebi Vekkasi radijAll-llahu anhu, i cili thotë se i dërguari i All-llahut ka thënë: “Çdo lëmoshë që e jep me të cilën kërkon kënaqësinë e Allahut, Allahu me të t’i shton shkallët dhe të ngritë, madje edhe për kafshatën që e futë në gojën e bashkëshortes tënde.” (Shënojnë Buhariu dhe Muslimi).

Po ashtu marrëdhëniet intime mes bashkëshortëve konsiderohen ibadet dhe myslimani shpërblehet për të. Nga Ebu Dherri radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “… edhe marrëdhënia intime e bashkëshortëve është sadeka.” Njerëzit i thanë: “O i dërguari i All-llahut, a edhe kur ndonjëri prej nesh kryen marrëdhënie intime ka shpërblim? Ai tha: “Më thuani, nëse epshin e tij e përdor në haram, a nuk ka për të mëkat? Po ashtu nëse e përdor në hallall do të ketë shpërblim.” (Shënon Muslimi). Ç’mjerim është për ata që kanë mundësi për martesë, por që e kanë lënë atë dhe kanë preferuar imoralitetin! I martuari i plotëson dëshirat e tij te bashkëshortja e vet dhe kështu arrin shpërblimet e All-llahut, ndërsa ai që braktisë martesën, dëshirat e tij i plotëson në haram, dhe kështu i shkruhen mëkatet.

Po ashtu, fatkeqësi e madhe është edhe për një vajzë të cilës i vijnë oferta për fejesë, e ajo i refuzon derisa kur të ndalen ofertat, ajo jeton në mjerim ose bie në haram.

4. Martesa është prej begative të All-llahut të Madhërishëm për njeriun. Ai që ka braktisur martesën nuk e ka falënderuar All-llahun për këtë begati, duke e pasur parasysh se All-llahu ia ka bërë të mundshme martesën. Në anën tjetër, dikush e dëshiron martesën, por nuk ka mundësi për të, si dhe has në vështirësi të mëdha për të përballuar pamundësinë për martesë. All-llahu i Madhërishëm thotë: “All-llahu krijoi për ju bashkëshorte nga vetë lloji juaj, e prej bashkëshorteve tuaja – fëmijë e nipa dhe ju furnizoi me (ushqime) të mira. A besojnë ata të pavërtetën, e të mirat e All-llahut i mohojnë?” (En-Nahl 72). Po ashtu thotë: “Ai është krijues i qiejve e i tokës. Ai nga lloji juaj krijoi për ju bashkëshorte.” (Esh-Shura 11).
5. Martesa është shkak për lënien pas vete të trashëgimtarëve apo pasardhësve, si dhe për vazhdimin e përmendjse së tyre pas vdekjes. Kjo, ngase ata që vdesin dhe nuk lënë pas vete pasardhës, me vdekjen e tyre ndërpritet edhe përmendja e tyre, si dhe rrallëkush bën dua për ta, ndryshe nga ata që vdesin dhe pas vete lënë fëmijë, të cilët luten për ta, në raste dhe kohë të ndryshme, gjatë lutjeve të përgjithshme, në kohën kur lutjet pranohen, e kështu me radhë, sepse ai që lutet, zakonisht nuk harron të lutet edhe për prindërit. Prej lutjeve të Nuhut alejhis-selam ishte edhe kjo: “Zoti im, më falë mua dhe prindërit e mi.” (Nuh 28). Ndërsa në një hadith të cilin na e përcjellë Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu, pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem thotë: “Kur njeriu vdes, i ndërpriten veprat përveç tri rasteve: Sadekasë rrjedhëse, diturisë dobiprurëse dhe fëmijës së mirë i cili lutet për të.” (Shënon Muslimi).
6. Martesa është shkak për shtimin e ummetit të Muhammedit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem. Kjo është një gjë që pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem e ka kërkuar prej ummetit të tij. Nga Enesi radijAll-llahu anhu na përcillet se ka thënë: “I dërguari i All-llahut urdhëronte për martesë dhe ndalonte fuqishëm beqarinë, dhe thoshte: “Martohuni me gra që dinë të dashurojnë (burrat e tyre) dhe që lindin. Unë do të mburrem me ju (numrin tuaj) përpara pejgamberëve në ditën e kiametit.” (Shënon Ahmedi).
7. Martesa është prehje për bashkëshortët. Kjo është prej argumenteve të All-llahut të Madhërishëm, për të cilin na tregon në kur’an ku thotë: “Dhe nga faktet (e madhërisë së) e Tij është që për të mirën tuaj, Ai krijoi nga vetë lloji juaj palën (gratë), ashtu që të gjeni prehje tek ato dhe në mes jush krijoi dashuri dhe mëshirë. Në këtë ka argumente për njerëzit që mendojnë.” (Err-Rrum 21). Po ashtu thotë: “Ai (All-llahu) është Ai që ju krijoi prej një veteje, e prej saj krijoi palën e saj për t’u qetësuar pranë saj.” (El-E’raf 189). Gjendja e një njeriu që nuk ka ku të gjejë prehje është e njohur për të gjithë. Dihet se qetësia dhe rehatia e zemrës është më e rëndësishme se qetësia dhe rehatia e trupit. Shtëpitë janë prehje e trupave ndërsa martesa është prehje e zemrave dhe shpirtrave.
8. Martesa është rrugë për të arritur ndihmën e All-llahut të Madhërishëm dhe pasurimin. Kur All-llahu i Madhërishëm e ndihmon robin e Tij, punët i lehtësohen. Sa e sa njerëz të cilët nuk kanë qenë të pasur, All-llahu pas martesës i ka furnizuar dhe i ka pasuruar, dhe kjo për shkak të nijetit të tyre për të ruajtur veten nga imoraliteti dhe për të pasuar sunnetin e të gjithë pejgamberëve. All-llahu i Madhërishëm thotë: “Dhe martoni të pamartuarat (të pamartuarit) edhe robërit e robëreshat tuaja që janë të ndershëm e të ndershme. Nëse janë të varfër, All-llahu i begaton nga mirësitë e Tij, All-llahu është bujar i madh, i gjithëdijshëm.” (En-Nur 32). All-llahu i Madhërishëm ka premtuar pasurim për të martuarin nëse ai martesën e bën me nijet të sinqertë. Nga Ebu Hurejra radijAll-llahu anhu na përcillet se pejgamberi sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Tre njerëzve All-llahu ia ka bërë obligim Vetes së Tij që t’u ndihmojë: Muxhahidit në rrugën e All-llahut, robit që dëshiron të blejë veten nga zotëria i tij dhe kështu të lirohet, dhe atë që me anë të martesës synon mbrojtjen nga haramet.” (Shënon Tirmidhiu).

Ebu Bekri radijAll-llahu anhu thotë: “Bindjuni All-llahut në urdhrin e Tij për martesë, Ai do ta plotësojë premtimin e Tij për pasurimin tuaj.”

Abdullah ibën Mes’udi radijAll-llahu anhu thotë: “Kërkojeni pasurimin në martesë.”

Nga kjo që u përmend, çdo i ri që i mëson dobitë e martesës dhe e ka mundësinë për martesë, preferohet që sa më parë të martohet. E nëse nuk ka mundësi martese, atëherë le të mbrojë nderin e tij, dhe le t’i lutet All-llahut sa më shumë që t’ia hapë dyert e furnizimit.

Po ashtu edhe çdo e re, të cilës i vijnë oferta për martesë, nuk duhet refuzuar ato, si dhe nuk duhet dhënë përparësi mësimit, punësimit apo gjërave të ngjashme me to ndaj martesës, duke e pasur parasysh se ofertat nuk janë të pranishme në çdo kohë.

Ndërsa prindërit apo kujdestarët duhet nxituar në martesën e bijve dhe bijave të tyre, ngase martesa është bindje ndaj All-llahut të Madhërishëm dhe të dërguarit të Tij. All-llahu i Madhërishëm thotë: “Kush respekton All-llahun dhe të dërguarin e Tij, ia ka frikën All-llahut dhe i përmbahet udhëzimit të Tij, të tillët janë ata që do ta arrijnë atë që dëshirojnë.” (En-Nur 52).

Bekimet e All-llahut qofshin me Muhammedin sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem, me familjen dhe shokët e tij.

 

Shkroi: Ibrahim ibën Muhammed EL-HUKAJL

Përktheu nga arabishtja: Fahrudin REXHEPI

www.thirrjaislame.com

Vëlla i dashur! Dije se sheriati ynë islamik të çon në përmirësim dhe ta ndalon çrregullimin…

Prej narkotikëve më të njohura dhe më të përhapura në mesin e njerëzve janë hashashi dhe tabletat narkotike. Në vazhdim do t’i themi ca fjalë për to.

Hashashi

Hashashi është një lëndë narkotike që nxirret nga një bimë që quhet “cannabis sativa”. Ajo është një bimë e keqe dhe e ndaluar (haram). Imam Dhehebiu në librin e tij “Mëkatet e Mëdha” thotë: “Hashashi, i cili prodhohet nga gjethet e kanabisit është haram sikurse alkooli. Konsumuesi i tij dënohet njëjtë sikur konsumuesi i alkoolit. Ai është më i keq se alkooli për nga aspekti se e prish mendjen dhe karakterin derisa ndikon në zhburrnimin dhe humbjen e xhelozisë së njeriut për moralin e familjes së tij, që do të thotë se nuk i pengon imoraliteti i femrave të afërta të familjes së tij, si dhe çrregullime të tjera. Ndërsa alkooli është më keq për nga aspekti se çon në armiqësi, zënka, e kështu me radhë. Që të dyja janë vepra që e pengojnë përmendjen e All-llahut dhe namazin. Thuhet që hashashi është i fëlliqur sikurse alkooli. Sidoqoftë, ajo bën pjesë në atë që All-llahu dhe i dërguari i Tij e kanë ndaluar, pra në gjërat dehëse si për nga aspekti teorik dhe praktik, si dhe bën pjesë në fjalën e pejgamberit sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem: “Çdo dehës është haram…”

Tabletat narkotike

Ato janë tableta shumë të dëmshme ngase prodhohen apostafat për qëllime të këqija, të cilat nuk janë të panjohura për njeriun mendjemprehtë, dhe përmbajnë një sasi të madhe të substancave të dëmshme si dhe një lëndë që thuhet se është përzierje mes alkoolit, mjeteve anestetike dhe afionit. Në vazhdim do të përmendim disa prej dëmeve të tyre:

1. Ato janë mjete që shkaktojnë plogështi dhe dehje, ndërsa ne jemi ndaluar nga çdo gjë që plogështon apo dehë në hadithin që e shënojnë Ahmedi dhe Ebu Davudi.
2. Nga përvoja është vërtetuar se marrja e tabletave narkotike ndikon në tharjen e trurit dhe ndonjëherë shkakton tërbim te konsumuesi i tyre, si dhe nga konsimimi i tyre dalin ca sekrecione jo të natyrshme që shkaktojnë neveri, marramendje dhe dobësim të rrahjeve të zemrës.
3. Konsumimi i vazhdueshëm i tyre shkakton qelbëzim të shpretkës duke prodhuar pika të zeza dhe të verdha, si dhe duke nxjerrë një sekrecion të keq që përbëhet nga puçrra me erë të neveritshme. Ato ndikojnë në çaktivizimin e shpretkës dhe çojnë deri te pezmatimi, kalbëzimi dhe sekretimi, të shoqëruara me disa sekrecione të çuditshme, e që është një sëmundje e cila e dobëson imunitetin e të lënduarit, kështu që shëndeti i tij vazhdon të dobësohet derisa t’ia dorëzojë shpirtin Krijuesit të tij dhe për këtë nuk do të ketë arsyetim para Tij, duke e ditur se All-llahu ia ka ndaluar atij gjërat e këqija, ia ka tërhequr vërejtjen në lidhje me to dhe ia ka ndaluar vrasjen e vetes.
4. Me konsumimin e këtyre tabletave, njeriu e shkatërron shtëpinë e tij, e humbë krenarinë dhe i zhduket drejtësia sheriatike në mesin e myslimanëve.
5. Me këtë veprim ai është shembull i keq për pasuesit e tij dhe e ka gjynahun njëlloj sikur ata që e pasojnë pa ua pakësuar atyre gjynahun.
6. Kjo kategori e njerëzve e hapë derën e sherrit për veten e tyre dhe i fton njerëzit të hyjnë në të. Thirrja për në devijim, ashtu siç bëhet me fjalë, mund të bëhet edhe me vepër, sikur ai që konsumon narkotikë dhe bëhet i varur prej tyre, ndërsa të tjerët e pasojnë në këtë vepër të poshtër, kështu që e ka gjynahun njëlloj sikur ata që e pasojnë për shkak se e kanë ditur të vërtetën por e kanë refuzuar.
7. Dëmi i këtyre tabletave nuk ndikon direkt vetëm te konsumuesi i tyre por ndikon negativisht edhe te pasardhësit, familjarët dhe shoqëruesit e tij.
8. Përvoja ka vërtetuar se këto tableta e asgjësojnë trupin, duke e pasur parasysh se shkaktojnë sëmundje të menjëhershme, siç e cekëm më parë.
9. Konsumimi i këtyre tabletave shkakton spazmë dhe paralizë të gjymtyrëve si rezultat i mpiksjes së gjakut dhe ndikon në çrregullime në qarkullimin e gjakut, kështu që nuk punon natyrshëm, dhe si rezultat i kësaj vjen deri te krijimi i një rrëmuje në gjendjen e tij shëndetësore dhe sulme në zemër, të cilat e shqetësojnë, ia ngushtojnë jetën dhe i prishin rehatinë.
10. Konsumimi i këtyre tabletave shkakton halucinacione në sytë e përdoruesve të tyre, kështu që vizualiteti përpara tyre u përzihet dhe ngjyrat që i kanë para vetes u duken të ndryshme nga ç’janë në realitet. Kështu, objektet para vetes i sheh si dy të tilla, diellin e sheh si të verdhë në mes të ditës, e kështu me radhë. Këto halucinacione u ngjajnë atyreve të njeriut të dehur, përveçse këto janë më të rrezikshme dhe zgjasin më shumë.
11. Konsumimi i këtyre tabletave dhe gjërave të ngjashme me to, në psikologjinë e njeriut ndjellë frikën e pashmangshme në çdo moment që e përjeton. Pra, ai është në frikë të vazhdueshme dhe në çdo moment pret se mos po i ndodhë diçka e papritur. Janë këto shqetësime që kurrë nuk e lënë të qetë dhe kurrë nuk e lënë stabil. Çdo zë që e dëgjon mendon se është kundër tij. Këta janë ndër njerëzit më të këqinj, frika u ka hyrë nga çdo anë, frikohen nga përfundimi i keq, frikohen nga dominanca e sëmundjeve ndaj tyre, shtretërit u duken të ashpër, veshët i kanë të shurdhër, sytë i kanë të verbëruar, ashtu siç u bie morali dhe u humben vetitë e burrërisë, saqë lirohen nga çdo virtyt, përvetësojnë çdo ves dhe bëhen prej krijesave më të dëmshme tek All-llahu, e që janë ata të shurdhëtit (që nuk dëgjojnë të vërtetën) dhe memecët (që nuk e thonë të drejtën) të cilët nuk logjikojnë.

Vëllezër besimtarë! Kijeni frikë All-llahun, mëshirojeni veten tuaj dhe ruajeni nga dënimi i All-llahut për shkak të një pasioni rrëmbyes dhe të ndaluar. Kini kujdes nga këto shigjeta vrasëse dhe merrni mësim nga viktimat e tyre, të cilët kanë vdekur për shkak të veprimeve të këtilla, ndërsa All-llahu i ka qortuar ata që pasionet dhe dëshirat e tyre i respektojnë si të ishin Zot i tyre. All-llahu i Madhërishëm thotë: “A e ke parë ti (Muhammed) atë që duke e ditur, dëshirën e vet e respekton si zot të vetin, atë All-llahu e ka humbur, ia ka mbyllur të dëgjuarit dhe zemrën e tij, i ka vënë perde mbi të parit e tij, më thuaj, pos All-llahut, kush mund ta udhëzojë atë? A nuk merrni mësim?” (El-Xhathije 23).

O All-llah! Ktheji të devijuarit në rrugën e drejtë. Na ruaj neve dhe ata nga dënimi i xhehennemit. O Zot, na e bëj të dashur imanin dhe zbukuroje atë në zemrat tona. Na e bëj të urryer mosbesimin, shfrenimin dhe kundërshtimin dhe na drejto në rrugën e drejtë. Pranoi lutjet tona, o Zot i të gjitha botëve!

 

www.thirrjaislame.com

Shkroi: Sultan Aid El-Harithij

Përktheu nga arabishtja: Fahrudin REXHEPI

Shkarko fletushkën PDF

NJË PËRSHKRIM I PËRMBLEDHUR BAZUAR NË PUNËN E SHEJHUT ABDUL AZIZ AL-TARIFI pdf

 

 

Transplantimi i pjesëve të trupit, pjesa -II-

Falënderimi dhe Lavdërimi i takon Allahut, paqja dhe shpëtimi i Tij qofshin për të Dërguarin e Tij, familjen e tij, shokët dhe të gjithë ata që e ndjekin rrugën e tij.

Si plotësim i pjesës së parë në këtë çështje, vlen të ceken disa dispozita shtesë që kanë të bëjnë me transplantimin, prej tyre:

1- Transplantimi i organeve nga i vdekuri tek i gjalli. Sa i përket personit të vdekur fillimisht duhet ditur se kemi të bëjmë me dy raste:

1. a) I sëmuri i cili është goditur me vdekje të trurit, e cila është: ndërprerja e përhershme e funksionit të trurit të njeriut, pa kthim mbrapa. Po ashtu i godituri me vdekje klinike. Ky rast, dispozita e tij sipas sheriatit është sikurse personi i gjallë, andaj gjykimi për të është sikurse te personi i gjallë, gjë që është sqaruar në pjesën e parë.
2. b) I vdekuri tek i cili është vërtetuar dalja e shpirtit dhe mbarimi i jetës së tij në mënyrë të sigurt. Gjykimi: Transplantimi nga i vdekuri, ka të njëjtin gjykim sikurse tek i gjalli. Pra, të dy mendimet e cekura në pjesën e parë të kësaj teme ekzistojnë edhe këtu. Duke shtuar se tek i vdekuri sipas mendimit që e lejon një gjë të tillë, lejohet edhe transplantimi i pjesëve që shkaktojnë vdekje, apo paaftësi të ndonjë organi vital të tij, si: zemra, mëlçia, truri, etj. sepse tashmë personi është i vdekur. Gjithnjë duke iu përmbajtur kushteve të lartpërmendura, duhet shtuar këtu: Marrja leje paraprake nga vet personi sa ishte gjallë, ose me pëlqimin e familjes së tij pas vdekjes, pra nuk lejohet vetëm së me lejen e tyre. Këshilli Ndërkombëtar i Fikhut Islam, pas shqyrtimit të studimeve fikhore dhe mjekësore të bëra në këtë drejtim, në mbledhjen e tyre te mbajtur në Xhiddeh me 1408 h, ka vendosur se: lejohet transplantimi i organeve, qoftë nga i gjalli, apo nga i vdekuri, sipas kushteve të lartcekura.

2- Transplantimi nga kafsha te njeriu. Së pari, duhet ditur se kafshët sipas legjislacionit islam janë dy lloje:

1. a) Të pastërta: janë ato kafshë që lejohet ngrënia e mishit të tyre.

Gjykimi: Lejohet transplantimi i organeve të këtyre kafshëve tek njeriu, me kusht që të therret së pari sipas rregullave të sheriatit. Nëse nuk therret, atëherë nuk lejohet përveç në rast domosdoshmërie.

1. b) Të ndyta: janë ato kafshë që nuk lejohet ngrënia e mishit të tyre.

Gjykimi: Nuk lejohet transplantimi nga këto kafshë, përveç në raste shume te domosdoshme, si: frika nga shkatërrimi, apo humbja e ndonjë pjese trupore, atëherë në këtë rast lejohet.

3- Transplantimi i fabrikuar. Këtu hyjnë: organet e fabrikuara nga materialet e ndryshme plastike, qelqi, etj.

Gjykimi: Lejohet. Për rastet e lartcekura shih vendimin e Këshillit Ndërkombetar të Fikhut, të mbajtur në Indi, me 1410 h. Shih po ashtu librin: Fikhu newazil te dr. Muhamed Xhejzani, vëll. 4.

4- Transplantimi nga embrioni apo foshnja e abortuar, te njeriu.

Gjykimi: Ka dy mendime lidhur me këtë çështje: I pari: Nuk lejohet. I dyti: Lejohet nëse është qëllimi për të shpëtuar një jetë. Me kusht që mos të abortohet qëllimisht mirëpo të jetë abortim natyral, apo me arsye sheriatike. Allahu e di më së miri.

 Këshillë: Çdokush që detyrohet ta marrë një hap të tillë drejt transplantimit, e këshillojmë që para së gjithash të konsultohet me dy persona:

I pari: Mjeku specialist i besueshëm, ashtuqë ta orientojë në opsionet e mundshme dhe efikase.

I dyti: Hoxhë i besueshëm që ka njohuri rreth gjykimit të kësaj çështje, ashtuqë ta orientojë në atë që është e lejuar dhe ta largojë nga ajo që është e ndaluar. Lus Allahun t’i shërojë të sëmurët e muslimanëve dhe t’u japë begati dhe mirëqenie. Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve.

 

Përgatiti: Agron Krasniqi

 Shkarko PDF

Transplantimi i pjesëve të trupit

Muslimani preferohet të shkon t’i viziton varrezat që ato t’ia rikujtojnë vdekjen dhe ahiretin dhe t’i zbutet zemra, mirëpo edhe të bën lutje për banorët e varrezave. I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, thotë: “Vizitoni varrezat, ngase ato ua përkujtojnë vdekjen.”

I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, i vizitonte varrezat brenda kohe, natën apo ditën, i vizitonte dhe ju jepte selam dhe lutej për ta duke thënë:

“Esselamu alejkum ehleddijari minel mu’minine vel muslimine ve in’na inshaAllahu bikum lahikun. Es’elull-llahe lena ve lekum elafijeh.”

(Shpëtimi qoftë mbi ju banorë të varrezave besimtarë dhe muslimanë, edhe ne, në dashtë Allahu, do t’ju bashkangjitemi. E lus Allahun që të na shpëtojë ne dhe ju.)

Njashtu preferohet lutja për ta për falje të mëkateve, për shpëtimin e tyre, futjen e tyre në Xhenet dhe mbrojtje nga Xhehenemi dhe lutje tjera me fjalë të bukura që në vete përmbajnë kërkim faljeje dhe mëshirë për ta. Preferohen lutjet nga Kurani dhe Suneti, mirëpo lejohen edhe lutje të përgjithshme me fjalë të bukura të përpiluara nga vetë lutësi dhe që në vete nuk përmbajnë diçka që bie në kundërshtim me parimet fetare.

Lutja nuk është kusht të jetë në gjuhën arabe, po lutësi lutjen e bën në gjuhën e vet që e kupton dhe lutet me lutje që i kupton, në drejtim të Kibles e jo të varrit. Është përhapur në popull se për të vdekurin lexohet një elham apo fatiha (qëllimi është për suren Fatiha), por kjo nuk është nga tradita e Profetit, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, sepse surja në vete përmban lutje për udhëzim dhe kërkim mbrojtje nga çdo devijim, e kjo vlen për të gjallin dhe jo për të vdekurin, sepse për të vdekurin kërkohet falje dhe mëshirë dhe mbrojtje nga çdo ndëshkim të ahiretit.

Imam Neveviu, Allahu e mëshiroftë, thotë se dijetarët janë unik në atë se lutja u bën dobi të vdekurve dhe shpërblimi i saj u shkon atyre.

Lutja e muslimanëve, ku i vdekuri veçohet në lutje apo përfshihet në lutjen e përgjithshme të muslimanëve për muslimanët.

Pëlqehet që muslimani të lutet për vëllain musliman, të gjallë apo të vdekur, apo të lutet në përgjithësi për gjithë muslimanët anekënd botës, të gjallë apo të vdekur, sepse lutja e tij mund të bie sebep që të mëshirohet apo ndëshkimi t’i lehtësohet apo gradat e tij të lartësohen.

Madje, prej drejtave të vëllazërisë dhe shoqërisë është të lutesh për vëllain tënd musliman, të gjallë apo të vdekur, duke u lutur për të dhe për familjen e tij me gjitha ato lutje që lutesh edhe për vetveten.

Disa nga të parët tanë thanë: Lutja për të vdekurit e ka gradën e dhënien e dhuratave për të gjallët.

Allahu i Madhëruar thotë: “Edhe ata që erdhën pas tyre, thonë: “O Zoti ynë, falna neve dhe vëllezërit tanë, të cilët kanë besuar para nesh dhe mos lejo që në zemrat tona të ketë asnjë të keqe ndaj besimtarëve! O Zoti ynë, Ti je vërtet i Butë dhe Mëshirëplotë!” (Hashër 10.)

Pejgamberi, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, thotë: “Kur muslimani lutet për vëllanë e tij, pa ditur gjë (ky i fundit), lutja pranohet. Tek koka e lutësit qëndron një melek i ngarkuar të thotë, pas çdo lutjeje të mirë për vëllanë musliman, Amin, të dhëntë Allahu edhe ty të njëjtën gjë!”

Hadithi e përfshin lutjen e muslimanit për vëllanë e tij musliman që s’është prezent, qoftë gjallë apo i vdekur.

Përgatiti: Hoxhë Irfan Jahiu